تخلفات گمرکی هنگام ترخیص کالا اشکال متفاوتی دارد که یکی از آنها درمورد ارزش واقعی کالا رخ میدهد. کم اظهاری به گمرک به معنای آن است که فردی که کالایی را وارد یا صادر میکند، به جای اعلام ارزش واقعی کالا، ارزشی کمتر از آن را به گمرک اعلام میکند. این کار به طور معمول با هدف کاهش پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و فرار از مالیات انجام میشود و درصورت فاش شدن عواقب جدی برای واردکننده یا صادرکننده در پی دارد.
اگر میخواهید تفاوت آن را با بیش اظهاری بدانید، چگونگی دانستن ارزش هر کالا را متوجه شوید تا دچار این خطا نگردید و اطلاعات جامعتری نسبت به قوانین این موضوع به دست بیاورید، با کارگو ایرانیان دبی همراه باشید.
دلایل کم اظهاری به گمرک
برخی از تجار و بازرگانان به دلایل گوناگونی تصمیم میگیرند که کم اظهاری به گمرک داشته باشند و با دور زدن قوانین هزینههای کمتری را پرداخت کنند. اما دقیق با چه هدفی این کار انجام میگیرد؟
1) کاهش پرداخت حقوق و عوارض گمرکی:
اصلیترین دلیل کم اظهاری کاهش هزینههای واردات یا صادرات است. با اعلام ارزش کمتر، مبلغ کمتری به عنوان حقوق و عوارض گمرکی محاسبه میشود.
2) دریافت ارز دولتی:
در برخی شرایط اقتصادی نرخ ارز دولتی ممکن است پایینتر از نرخ آزاد باشد. صادرکنندگان با کم اظهاری ارزش صادرات، میتوانند ارز بیشتری به نرخ دولتی دریافت کنند.
3) پنهانکاری در مورد نوع کالا:
برخی کالاها مشمول محدودیتها یا ممنوعیتهای واردات یا صادرات هستند. با کم اظهاری ارزش یا تغییر دادن نوع کالا در اظهارنامه تلاش میشود تا از این محدودیتها دور زده شود.
4) فرار مالیاتی:
در برخی موارد، کم اظهاری به عنوان ابزاری برای فرار مالیاتی مورد استفاده قرار میگیرد.
5) کم اظهاری ناخواسته:
بسیاری از افراد به دلیل عدم آشنایی با قوانین و مقررات گمرکی و پیچیدگیهای فرآیند ترخیص کالا از گمرک، ناخواسته مرتکب کم اظهاری میشوند. این افراد قصد تخلف ندارند، اما به دلیل نداشتن اطلاعات کافی ارزش واقعی کالا را کمتر از آنچه هست اعلام میکنند.
روشهای شناسایی کم اظهاری به گمرک
باتوجه به آنکه کم اظهاری یک نوع تخلف گمرکی مخسوب میشود، کارشناسان و ماموران قانون روشهای مختلفی برای شناسایی این مسئله دارند که شامل:
مقایسه ارزشهای اعلام شده با قیمتهای بازار:
گمرک با مقایسه ارزش اعلام شده با قیمتهای معمول کالا در بازار میتواند به موارد مشکوک پی ببرد.
بازرسی فیزیکی کالا:
در برخی موارد، برای اطمینان از صحت اطلاعات اعلام شده، بازرسان گمرکی کالاهای وارداتی یا صادراتی مورد بازرسی فیزیکی قرار میگیرند و با مدارک موجود تطبیق داده میشوند.
همکاری با سایر سازمانها:
گمرک با همکاری سازمانهای دیگر مانند سازمان اطلاعات و امنیت اقتصادی به مبارزه با قاچاق و کم اظهاری میپردازد.
نقش کد tsc در کم اظهاری به گمرک
کد TSC یا کد شناسه کالا (Tariff Specification Code) ابزاری قدرتمند است که برای ایجاد شفافیت و نظم در فرآیند ارزشگذاری کالاها در گمرک به کار میرود. این کد هشت رقمی هر محصول را به صورت منحصر به فرد شناسایی کرده و ارزش گمرکی کالا را مشخص میکند. چهار رقم ابتدایی این کد در سطح جهانی ثابت بوده و چهار رقم بعدی توسط هر کشور بر اساس قوانین و مقررات خود تعیین میشود.
اما چگونه کد TSC از کم اظهاری به گمرک جلوگیری میکند؟ با استفاده از این کد، ارزش گمرکی هر کالا به صورت دقیق و بر اساس استانداردهای مشخص تعیین میشود. همچنین اختلافات بین گمرک و تجار در مورد ارزش کالا به حداقل میرسد، زیرا ارزش کالا بر اساس یک استاندارد مشخص و قابل استناد تعیین میشود. البته در این میان فرآیند ارزشگذاری را شفاف و قابل مشاهده میکند و قاچاق کالا را کاهش میدهد.
سامانه tsc چیست؟
یکی از مهمترین دلایل ایجاد سامانه کد TSC، مقابله با پدیده کم اظهاری به گمرک بوده است. در گذشته، به دلیل نبود یک سیستم جامع و یکپارچه برای ارزشگذاری کالاها، امکان سوء استفاده و کم اظهاری بسیار زیاد بود. اما با معرفی کد TSC و سامانه ارزشگذاری، این امکان به شدت محدود شده است.
در حال حاضر میتوانید برای جستجوی ارزش کالا یا همان شناسه ارزش در تمامی گمرکات کشور به سامانه TSC مراجعه کنید. برای این کار نیاز است که کد تعرفه و یا قسمتی از اطلاعات TSC مثل برند کالا و شرح کالا را وارد نمایید.
سامانه رفع کم اظهاری از راه دور
در راستای مبارزه با پدیدههای مخرب اقتصادی همچون کم اظهاری و بداظهاری در گمرک، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز اقدام به راهاندازی سامانهای تحت عنوان «اظهار از دور» نموده است. این سامانه با هدف حذف واسطهها و کاهش دخالت نیروی انسانی در فرآیند اظهار کالا، به دنبال ایجاد شفافیت و نظم در این حوزه است.
با اجرایی شدن این سامانه، تمامی مراحل اظهار کالا به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد و امکان خطا و تخلف در این زمینه به حداقل میرسد. به عبارت دیگر، با حذف تماسهای فیزیکی و کاهش بروکراسی اداری، امکان هرگونه دستکاری در اطلاعات و اعداد و ارقام مربوط به کالاهای وارداتی به شدت محدود میشود.
پایلوت این سامانه در گمرک شهید رجایی بندرعباس نشان داده که حجم واقعی کالاهای وارداتی به کشور با درآمدهای گمرکی اختلاف قابل توجهی دارد. این امر نشان میدهد که در گذشته، به دلیل وجود واسطهها و امکان خطای انسانی تخلفاتی همچون کم اظهاری و بداظهاری به صورت گسترده صورت میگرفته است.
جریمه کم اظهاری به گمرک
کم اظهاری در صادرات و واردات یکی از تخلفات گمرکی است که به معنای اعلام ارزش کمتر از ارزش واقعی کالا به هنگام ترخیص از گمرک است. طبق قوانین گمرکی هر فردی که به صورت عمدی یا سهوی اقدام به کم اظهاری نماید، علاوه بر پرداخت مابه التفاوت ارزش واقعی و ارزش اظهار شده، ملزم به پرداخت جریمهای معادل 10 تا 100 درصد این مابه التفاوت خواهد بود.
تحلیل آمارها نشان میدهد که کم اظهاری بیشتر در کالاهایی با تعرفههای بالا رخ میدهد. از بین حدود 6600 ردیف تعرفه گمرکی، بیش از 4000 ردیف دارای تعرفه بیش از 4 درصد هستند که این امر انگیزه برای کم اظهاری را افزایش میدهد.
علاوه بر پرداخت جریمههای سنگین، متخلفین ممکن است با مشکلات دیگری از جمله مصادره کالا، پیگرد قانونی و حتی مشکلات در انجام معاملات تجاری در آینده مواجه شوند. همچنین، کم اظهاری به اقتصاد کشور نیز آسیب میرساند، زیرا درآمدهای دولت از محل حقوق و عوارض گمرکی کاهش مییابد.
تفاوت بیش اظهاری و کم اظهاری به گمرک
بیش اظهاری و کم اظهاری دو تخلف رایج در حوزه گمرک هستند که هر دو مربوط به اعلام نادرست ارزش کالا میشوند. اما این دو تخلف انگیزهها و عواقب متفاوتی دارند.
بیش اظهاری به معنای اعلام ارزش بیشتر از ارزش واقعی کالا است. افراد ممکن است به دلایلی مانند دریافت تسهیلات بیشتر، پوشش هزینههای اضافی یا به اشتباه ارزش کالا را بیش از حد واقعی اعلام کنند. عواقب بیش اظهاری شامل پرداخت تعرفه بیشتر و مشکلات در دریافت تسهیلات است.
درمقابل، کم اظهاری به معنای اعلام ارزش کمتر از ارزش واقعی کالا است که توضیحات تکمیلیتر را پیشتر توضیح دادیم.
نقش ترخیصکار در جلوگیری از کم اظهاری به گمرک
یک ترخیصکار حرفهای با دانش و تجربه کافی در زمینه قوانین و مقررات گمرکی، میتواند از بروز مشکلات ناشی از کم اظهاری به گمرک جلوگیری کند. ترخیصکاران با انجام مراحل زیر به شما کمک میکنند تا فرآیند ترخیص کالا به صورت صحیح و بدون مشکل انجام شود:
- تعیین دقیق ارزش کالا: ترخیصکار با استفاده از منابع معتبر و نرمافزارهای تخصصی، ارزش واقعی کالا را مشخص میکند.
- تکمیل صحیح اظهارنامه گمرکی: ترخیصکار حرفهای با دقت تمام، همه اطلاعات مورد نیاز را در اظهارنامه گمرکی وارد میکند.
- پیگیری مراحل ترخیص کالا: ترخیصکار به صورت مداوم مراحل ترخیص کالا را پیگیری میکند و در صورت بروز هرگونه مشکل اقدامات لازم را انجام میدهد.
نتیجه گیری
کم اظهاری به گمرک عواقب جدی برای اقتصاد کشور و متخلفین در پی دارد. برای مقابله با این پدیده اتخاذ راهکارهای جامع و چندجانبه ضروری است. برای مثال آگاهیبخشی به واردکنندگان در خصوص قوانین و مقررات گمرکی، اهمیت اعلام دقیق ارزش کالا و عواقب ناشی از کم اظهاری گام نخست در پیشگیری از این تخلف است.
البته توسعه و گسترش سامانههای الکترونیکی گمرکی همچون سامانه TSC و سامانه اظهار از راه دور، به شفافیت و نظارت بیشتر بر فرآیندهای گمرکی کمک کرده و امکان هرگونه دستکاری در اطلاعات را کاهش میدهد.
البته دولت نیز نقش مهمی در این زمینه دارد؛ درواقع با کاهش تعرفههای گمرکی، به ویژه برای کالاهایی که انگیزه بیشتری برای کم اظهاری وجود دارد، دولت میتواند از جذابیت این تخلف بکاهد.
درنهایت آنکه همکاری با ترخیصکاران حرفهای و با تجربه به واردکنندگان و صادرکنندگان کمک میکند تا فرآیندهای گمرکی را به درستی انجام داده و از بروز خطاهای ناشی از کم اظهاری جلوگیری کنند.
در این راستا توصیه میکنیم که حتما حمل و ترخیص بار خود را به یک شرکت معتبر بسپارید. کارگو ایرانیان دبی علاوهبر ارائه خدمات گوناگون در حوزه واردات و صادرات، ترخیص کارانی حرفهای در گمرکات داخلی و کشورهای خارجی نظیر امارات دارد.
سوالات متداول
جریمه کم اظهاری در گمرک چیست؟
طبق قوانین گمرکی هر فردی که به صورت عمدی یا سهوی اقدام به کم اظهاری نماید، علاوه بر پرداخت مابه التفاوت ارزش واقعی و ارزش اظهار شده، ملزم به پرداخت جریمهای معادل 10 تا 100 درصد این مابه التفاوت خواهد بود.
چه تفاوتی بین کم اظهاری و بیش اظهاری وجود دارد؟
کم اظهاری اعلام ارزش کمتر از ارزش واقعی کالا است اما بیش اظهاری ارائه اطلاعات نادرست یا گمراه کننده در اظهارنامه گمرکی است.