اگر در عرصه تجارت جهانی و حمل و نقل بین المللی فعالیت میکنید، حتما نام شماره کوتاژ را شنیدهاید. حتما برایتان سوال است که معنی کوتاژ چیست، اصلا چه تفاوتی میان کوتاژ وارداتی و صادراتی وجود دارد. باید به شما بگوییم که پیش از آنکه کالا بخواهد از گمرک ترخیص شود، باید در سامانه epl اظهار شود. پس از اظهار شدن کدی هشت رقمی به صاحب کالا داده میشود که به آن کوتاژ میگویند.
پس برای اینکه بدانیم شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی چیست، باید بگوییم شمارهای که برای کالای وارداتی و صادراتی صادر میشود تا براساس آن محموله شناسایی شود، شماره کوتاژ میگویند. از سوی دیگر، نامهای دیگری نیز برای کوتاژ استفاده میشود که شامل شماره سریال کوتاژ و سریال اظهارنامه و شماره نقل قول است.
باید بدانید که این شماره در تجارت جهانی کاربردهای بسیاری دارد. به طوری که کوتاژ گمرکی باید در تمام اسناد و مدارک مربوط به اظهارنامه گمرکی به طور دقیق و صحیح درج شود و در صورت مفقود شدن یا مخدوش شدن شماره کوتاژ، باید برای دریافت المثنی آن به گمرک مراجعه کرد. درنهایت آنکه شماره کوتاژ برای مدت زمان مشخصی معتبر است و پس از آن باطل میشود.
پس برای آنکه با زیر و بم آن آشنا شوید، نحوه دریافت کوتاژ را یاد بگیرید و با تفاوت کوتاژ صادراتی و وارداتی آشنا شوید، با حمل لجستیک ایرانیان دبی همراه باشید تا نگاهی به این اصطلاح مهم تجاری بیندازیم. گفتنیست لجستیک به طور تخصصی در حوزه ترخیص از گمرک، واردات و صادرات و حمل و نقل بین المللی فعالیت میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
کوتاژ چیست؟
معنی کلمه کوتاژ اظهارنامه است و کوتاژ به انگلیسی که Cottage نوشته میشود، یک شماره هشترقمی است که در تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک و حتی تحویل آن از انبار گمرک مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، این کد 8 رقمی بهمنظور شناسایی کالای شما استفاده میشود و استعلام کالا با استفاده از این شماره امکانپذیر است.
به بیان دیگر، برای ترخیص کالا از گمرک ابتدا لازم است کالا در سامانه epl اظهار شود، پس از اظهار کالا در این سامانه، فرم اظهارنامه قفل شده و یک شماره یکتا و منحصربهفرد به آن اختصاص داده میشود که اصطلاحاً به آن شماره Cottage میگویند.
هدف از تولید و طراحی این شماره، اظهار کالاهای گمرکی است. گمرک بهراحتی میتواند کالاهای صادراتی و وارداتی را بررسی کند تا محمولهای که در اظهارنامه ثبت شده است، با آنچه در گمرک ترخیص میشود همسانی داشته باشد.
شماره کوتاژ چیست؟
همانطور که گفته شد، شماره کوتاژ کد شناسایی منحصر به فردی است که به هر اظهارنامه گمرکی (کوتاژ) اختصاص داده میشود. این کد به منظور تشخیص و تمایز بین اظهارنامههای مختلف و ردیابی آنها در سیستم گمرک استفاده میشود.
شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی معمولاً هشت رقمی است و از اعداد و حروف تشکیل شده است. هر بخش از این کد، اطلاعات خاصی را در مورد اظهارنامه گمرکی به شرح زیر نشان میدهد:
- دو رقم اول: نوع اظهارنامه (مثلاً صادراتی، وارداتی، موقت، مرجوعی)
- دو رقم دوم: سال صدور اظهارنامه
- دو رقم سوم: شماره ردیف اظهارنامه در سال مورد نظر
- دو رقم چهارم: کد گمرک مربوطه
محل درج شماره کوتاژ گمرک در بالای فرم اظهارنامه گمرکی است؛ البته این شماره باید در اسناد حمل و نقل مانند بارنامه و فاکتور نیز ثبت شود.
کاربردهای شماره کوتاژ
- هنگام بازبینی کالا بعد از خروج کالا
- پیگیری صفر تا صد فرآیند ترخیص کالا از گمرک
- پیگیری مجوزها تا زمان حمل و خروج کالا
- برای اعتراض یا شرکت در کمیسیونهای گمرکی
- سندی به عنوان اثبات انجام تشریفات گمرکی و ترخیص از گمرک
- استعلام اطلاعات اظهارنامه از سیستم گمرک
تفاوت کوتاژ صادراتی با کوتاژ وارداتی در چیست؟
تا به اینجا متوجه شدید که کوتاژ گمرک چیست. حال زمانی که صادرکننده بخواهد کالای صادراتی خود را از گمرک ترخیص کند، همان فرایند کوتاژ کردن کالا و ثبت اظهارنامه گمرکی رخ میدهد اما چون مخصوص محموله صادراتی است به نام کوتاژ صادراتی شناخته میشود.
درمورد نحوه واگذاری کوتاژ صادراتی باید گفت، چنانچه شما قصد دارید کالایی را وارد کنید، میتوانید به بانک عامل مراجعه کرده و پروانه صادراتی را برای تامین ارزی ارائه دهید. اما اگر میخواهید کوتاژ صادراتی را واگذار کنید، بایستی هر دو طرف صادرکننده و وارد کننده با حضور در سامانه نیما اقدام به خرید و فروش کوتاژ صادرتی کنند. البته پیشنهاد درخصوص این کار و یا استفاده از کوتاژ صادراتی برای واردات یا ارز کوتاژ (کوتاژ ارزی) آخرین قوانین این حوزه را چک کنید و با کارشناسان این حوزه مشورت نمایید.
کوتاژ وارداتی نیز مخصوص کالای وارداتی است و در فرایند واردات کالا رخ میدهد. البته علاوه بر این موارد کوتاژ وارداتی کاربردهای دیگری نیز دارد، از جمله:
- کوتاژ وارداتی میتواند به عنوان سندی برای اثبات مالکیت کالا در مراجع قانونی مورد استفاده قرار گیرد.
- برخی از بانکها و موسسات مالی در ازای اخذ کوتاژ وارداتی، به واردکنندگان وام اعطا میکنند.
- کوتاژ وارداتی میتواند به عنوان سندی برای اثبات ارزش کالا در زمان صدور بیمه وارداتی مورد استفاده قرار گیرد.
رفع تعهد کوتاژ صادراتی
در فرآیند رفع تعهد ارزی ناشی از صادرات یکی از راههای کلیدی استفاده از کوتاژ صادراتی است. این ابزار به صادرکنندگان این امکان را میدهد تا در ازای صادرات خود، نسبت به واردات کالا اقدام نمایند. صادرکننده میتواند با در دست داشتن کوتاژ صادراتی، شخصاً برای واردات کالا اقدام کند و با ارائه آن به بانک عامل، ارز مورد نیاز خود را برای واردات تامین نماید.
راه دیگر، واگذاری این حق واردات به شخص ثالث است؛ در این حالت نیز، صادرکننده با ارائه کوتاژ صادراتی خود به واردکننده، امکان بهرهمندی از مزایای آن را برای واردات فراهم میآورد.
لازم به ذکر است که توافق بر سر میزان ارز تخصیصی و ارزش کوتاژ صادراتی، مستقیماً بین صادرکننده و واردکننده صورت میگیرد و فرآیند تبادل کوتاژ، خارج از سامانه گمرک و در تعامل مستقیم با بانکهای عامل ذینفع انجام میپذیرد. واردکننده پس از دریافت کوتاژ صادراتی و واریز معادل ریالی آن، میتواند با مراجعه به بانک و ارائه اطلاعات مربوط به کوتاژ، برای دریافت ارز مورد نیاز جهت واردات اقدام نماید. به این ترتیب، کوتاژ صادراتی به عنوان یک اهرم مالی، تسهیلگر فرآیند واردات در ازای صادرات و ابزاری برای ایفای تعهدات ارزی صادرکنندگان به شمار میرود.
چگونه شماره کوتاژ دریافت کنیم؟
میتوان گفت مراحل دریافت شماره کوتاژ و اظهارنامه گمرکی با همدیگر یکسان است. چراکه همانطور که گفته شد، با اظهارکردن کالا پیش از ترخیص از گمرک شماره Cottage نیز به دست میآید.
درحال حاضر نیز به خاطر الکترونیکی شدن همه چیز، این فرایند در سامانه EPL انجام میشود. پس از ثبت اظهارنامه در سامانه نیز اطلاعات قفل شده و به کالای اظهار شده یک شماره اختصاصی تعلق میگیرد که به این شماره سریال اظهارنامه یا شماره کوتاژ میگویند.
به طور خلاصه مراحل آن به شرح زیر است:
1- ثبت نام در سامانه EPL
2- ایجاد پیش نویس اظهارنامه
3- ارسال پیش نویس اظهارنامه به گمرک
4- دریافت شماره کوتاژ
علت ثبت و دریافت شماره کوتاژ چیست؟
ثبت و دریافت شماره کوتاژ در فرآیند واردات و صادرات کالا به دلایل متعددی الزامی است. این امر به ایجاد نظم و انضباط در تجارت خارجی، تسهیل فرآیند ترخیص کالا، حفظ حقوق دولت و حمایت از بخش خصوصی کمک میکند.
برخی از مهمترین دلایل ثبت و دریافت شماره کوتاژ عبارتند از:
- شناسایی صاحبان کالا و ردیابی محمولهها
- کنترل و مدیریت حجم کالا
- ایجاد پایگاه اطلاعاتی
- ایجاد پرونده الکترونیکی
- کاهش بروکراسی و کاغذبازی
- دسترسی آسان به اطلاعات
- محاسبه و دریافت حقوق گمرکی
- جلوگیری از فرار مالیاتی
- کاهش زمان و هزینه ترخیص
- ایجاد فضای امن و قابل پیشبینی
در مجموع، ثبت و دریافت شماره کوتاژ نقشی کلیدی در روانتر شدن فرآیند تجارت خارجی و حمایت از حقوق ذینفعان مختلف ایفا میکند.
چگونه اظهارنامه گمرکی ثبت کنیم؟
اظهارنامه گمرکی سندی است که از طریق آن صادرکننده یا واردکننده کالا به گمرک اطلاع میدهد که قصد ورود یا خروج چه کالایی دارد. همچنین از طریق اظهارنامه میتوان عوارض و مالیات خروج کالا را محاسبه نمود. برای تنظیم اظهارنامه نیازی به مراجعه حضوری نبوده و تنها کافی است وارد سامانه EPL شوید و اظهارنامه را تحویل دهید. برای ارائه اظهارنامه لازم است صاحب کالا یا نماینده قانونی وی مدارکی را ارائه دهد. از جمله مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه میتوان به: بارنامه، ترخیصیه، مجوزهای قانونی، کارت بازرگانی، گواهی خرید کالا، گواهی مبدأ و… اشاره کرد.
پس از تنظیم اظهارنامه بر اساس نوع کالا مبلغی جهت ثبت دریافت میشود. صاحب کالا یا نماینده قانونی وی بایستی این مبلغ را پرداخت نمایند. بهعلاوه، از ثبت اظهارنامه و پرداخت وجه، کالا توسط بازرسان مورد بررسی قرار میگیرد و در صورت عدم مغایرت ترخیصیه کالا صادر میشود.
استعلام شماره کوتاژ
اگر میخواهید به آسانی و در کوتاهترین زمان ممکن استعلام شماره کوتاژ گمرک خود را دریافت کنید باید مراحل زیر را طی کنید:
1- به وبسایت https://www.ntsw.ir/ مراجعه کنید.
2- با وارد کردن کد ملی و شماره تلفن همراه خود، وارد حساب کاربری خود شوید.
3- به بخش «صادرات یا واردات» بروید.
4- گزینه «استعلام کوتاژ» را انتخاب کنید.
پس از استعلام شماره کوتاژ صادراتی یا وارداتی میتوانید به این اطلاعات دسترسی داشته باشید:
- نام و نوع دقیق کالای وارداتی یا صادراتی
- تعداد کالاهای هر محموله
- قیمت واحد یا کل کالا
- شرایط و قوانین خرید کالا
- شماره اظهارنامه گمرکی
- جزئیات محل ارسال و دریافت کالا
- تاریخهای ثبت و اعلام کوتاژ گمرکی
کلام آخر
در این مطلب با معنی کوتاژ در گمرک و کاربردهای آن همچنین نحوه ثبت اظهارنامه گمرکی آشنا شدیم. این شماره اهمیت بسیاری داشته و در گمرک کاربردهای بسیاری دارد و در تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک برای پیگیری فرایند کار استفاده میشود.
ازآنجاییکه ثبت اظهارنامه گمرکی و مراحل ترخیص کالا از گمرک نیاز به تجربه و شناخت قوانین و مقررات گمرکی دارد، توصیه میکنیم انجام این امور را به یک شرکت معتبر ترخیص کالا از گمرک واگذار کنید. لجستیک ایرانیان دبی یکی از شرکتهای پیشرو در زمینه ترخیص از گمرک است که با داشتن ریل اختصاصی در گمرک فرودگاه امام خمینی و ترخیصکاران حرفهای، در سریعترین زمان ممکن محموله را از گمرکات سراسر کشور ترخیص میکند.
شما میتوانید برای هر گونه مشاوره رایگان در زمینه حمل و نقل بین المللی و ترخیص کالا از گمرک و ثبت سفارش میتوانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
دریافت کد کوتاژ گمرکی چگونه است؟
شما ابتدا به یک اظهارنامه گمرکی نیاز دارید سپس بعد از مراجعه به سایت EPL و ثبتنام ثبت اطلاعات که باید نوع کالا و صاحب کالا درج شود. پس از واردکردن این اطلاعات کد کوتاژ به محصول شما تعلق میگیرد.
کوتاژ صادراتی چیست؟
معنی کوتاژ صادراتی شامل شماره کوتاژی گفته میشود که پس از اظهار کردن کالای صادراتی در سامانه epl به صادرکننده داده میشود.
شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی کجاست؟
محل درج شماره کوتاژ گمرک در بالای فرم اظهارنامه گمرکی است. البته شماره کوتاژ برگ سبز گمرکی نیز داریم که شماره کوتاژ در برگ سبز نیز ثبت میشود.
شماره کوتاژ به انگلیسی چه میشود؟
شماره کوتاژ به انگلیسی به صورت Cottage نوشته میشود.
کوتاژ وارداتی چیست؟
شماره کوتاژ وارداتی کد شناسایی منحصر به فردی است که به هر اظهارنامه گمرکی اختصاص مییابد و مخصوص کالاهای وارداتی است.
استعلام شماره کوتاژ وارداتی چگونه است؟
بایه به سامانه جامع تجارت مراجعه کنید و بخش «صادرات یا واردات» و «استعلام کوتاژ» بروید و اطلاعات لازم را درج نمایید.
شماره کوتاژ چند رقمی است؟
شماره کوتاژ 8 رقمی است و به صورت اختصاصی برای هر اظهارنامه گمرکی است.

