در دنیای پویای کسبوکار امروز، بسیاری از افراد به دنبال گسترش فعالیتهای خود و ایجاد چندین واحد صنفی هستند. اما مدیریت همزمان چندین کسبوکار میتواند چالشبرانگیز باشد. در همین راستا، قانونی به نام کارت مباشرت تدوین شده است که به افراد اجازه میدهد تا به نمایندگی از صاحب اصلی، یک یا چند واحد صنفی را اداره کنند.
مباشر نیز فردی است که به عنوان نماینده قانونی صاحب کسبوکار، مسئولیت مدیریت و نظارت بر واحد صنفی را بر عهده میگیرد. به عبارت سادهتر، مباشر کسی است که به جای صاحب اصلی، امور روزمره کسبوکار را انجام میدهد. این امر به صاحب کسبوکار اجازه میدهد تا بر روی برنامهریزیهای بلندمدت و استراتژیهای توسعه تمرکز کند.
برای آنکه با نحوه دریافت کارت مباشرت، قوانین و مدارک اخذ آن آشنا شوید، با ما همراه باشید.
چه کسانی میتوانند کارت مباشرت بگیرند؟
1) صاحبان چندین کسبوکار:
افرادی که چندین فروشگاه یا کارگاه دارند، برای مدیریت هر یک از آنها به یک مباشر نیاز دارند.
2) کسانی که به دلیل مشغله زیاد نمیتوانند به طور کامل به کسبوکار خود رسیدگی کنند:
برای مثال، اگر صاحب یک مغازه هستید و شغل دیگری نیز دارید، میتوانید یک مباشر برای مدیریت مغازه خود تعیین کنید.
3) کسانی که به دلایل قانونی نمیتوانند خودشان جواز کسب بگیرند:
برای مثال، در برخی مشاغل مانند کافینت، به دلیل محدودیتهای قانونی خانمها نمیتوانند به تنهایی جواز کسب بگیرند و باید یک آقا به عنوان مباشر انتخاب کنند.
4) کسانی که دانش فنی کافی برای اداره کسبوکار خود ندارند:
در این موارد، صاحب کسبوکار میتواند فردی با دانش فنی لازم را به عنوان مباشر انتخاب کند.
کارت مباشرت بدون پایان خدمت
در گذشته داشتن کارت پایان خدمت یکی از الزامات اصلی برای دریافت جواز کسب بود. این موضوع بسیاری از جوانان و دانشجویان را از ورود به دنیای کسبوکار باز میداشت. اما خوشبختانه، با تغییرات اخیر در قوانین کشور این محدودیت برداشته شده است.
از این پس، تمام دانشجویانی که دارای معافیت تحصیلی هستند، میتوانند بدون نیاز به کارت پایان خدمت برای فعالیتهای اقتصادی مجوز دریافت کنند. همچنین افرادی که به دلایل پزشکی یا دلایل دیگر از خدمت سربازی معاف شدهاند نیز میتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
برای دریافت جواز کسب بدون کارت پایان خدمت، به طور معمول به مدارک زیر نیاز دارید:
- شناسنامه و کارت ملی
- مدارک تحصیلی (برای دانشجویان)
- گواهی معافیت
- سند مالکیت یا اجاره نامه محل کسب (در صورت داشتن)
- سایر مدارک مورد نیاز که ممکن است بسته به نوع فعالیت متفاوت باشد.
علاوه بر ارائه مدارک، برخی شرایط عمومی نیز برای دریافت جواز کسب وجود دارد:
- تابعیت ایرانی: متقاضی باید تابعیت ایرانی داشته باشد.
- سن قانونی: متقاضی باید به سن قانونی رسیده باشد.
- عدم سوء پیشینه: متقاضی نباید دارای سوء پیشینه کیفری باشد.
- مکان مناسب برای کسبوکار: محل کسب باید با ضوابط شهری مطابقت داشته باشد.
هزینه دریافت کارت مباشرت
دریافت کارت مباشرت هزینههایی را دربردارد که شامل هزینه صدور کارت، هزینه استعلام سوابق و در برخی موارد هزینه گواهی تایید صلاحیت میشود. مبلغ دقیق این هزینهها ممکن است در مناطق و اتحادیههای صنفی مختلف متفاوت باشد. بنابراین، توصیه میشود قبل از اقدام به دریافت کارت با اتحادیه صنفی مربوطه تماس گرفته و از هزینههای دقیق مطلع شوید.
به طور کلی، هزینههای دریافت کارت مباشرت را میتوان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
هزینه صدور کارت
این هزینه به عنوان حقالزحمه اتحادیه صنفی برای بررسی مدارک، صدور کارت و ثبت اطلاعات در سیستم آنها در نظر گرفته میشود. مبلغ این هزینه معمولاً ثابت و برای همه صنوف یکسان است، اما ممکن است در اتحادیههای مختلف اندکی متفاوت باشد.
هزینه استعلام سوابق
برای اطمینان از عدم سوء پیشینه کیفری و اعتیاد متقاضی، نیاز به استعلام از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است.
هزینه گواهی تایید صلاحیت
در برخی موارد، به خصوص برای صنوفی که با مواد غذایی یا کالاهای حساس سروکار دارند، نیاز به دریافت گواهی تایید صلاحیت از نیروی انتظامی است.
مدارک اخذ کارت مباشرت
برای دریافت کارت مباشرت مجموعه ای از مدارک مشخص مورد نیاز است. این مدارک به اتحادیه صنفی مربوطه ارائه میشوند تا بررسیهای لازم صورت گرفته و در نهایت کارت مباشرت صادر شود.
لیست کامل مدارک معمولاً شامل موارد زیر است:
1- فرم درخواست: این فرم توسط اتحادیه صنفی ارائه میشود و باید توسط متقاضی (مباشر) تکمیل شود.
2- شناسنامه و کارت ملی: اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه و هر دو روی کارت ملی مورد نیاز است.
3- عکس پرسنلی: تعداد و مشخصات عکسهای مورد نیاز بر اساس دستورالعمل اتحادیه صنفی تعیین میشود.
4- مدرک تحصیلی: ارائه مدرک تحصیلی مرتبط با فعالیت مورد نظر الزامی است.
5- جواز کسب یا پروانه بهرهبرداری: در صورتی که متقاضی خود دارای جواز کسب یا پروانه بهرهبرداری باشد، باید آن را ارائه کند.
6- سند مالکیت یا اجاره نامه: ارائه سند مالکیت یا اجاره نامه محل کسب الزامی است.
7- کارت پایان خدمت یا معافیت دائم: برای آقایان ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت دائم الزامی است.
8- گواهی عدم سوء پیشینه: این گواهی نشان میدهد که متقاضی هیچگونه سابقه کیفری ندارد.
9- گواهی عدم اعتیاد: در برخی موارد ارائه گواهی عدم اعتیاد نیز درخواست میشود.
مراحل دریافت کارت مباشرت
دریافت کارت مباشرت فرایندی است که معمولاً با مراجعه حضوری به اتحادیه صنفی مربوطه انجام میشود. با این حال، برخی اتحادیهها امکان درخواست آنلاین را نیز فراهم کردهاند.
مراحل دریافت حضوری کارت مباشرت
1- تکمیل فرم درخواست: فرم مخصوص درخواست کارت مباشرت را با دقت و کامل پر کنید.
2- تهیه مدارک لازم: مدارک مورد نیاز شامل اصل و کپی شناسنامه، کارت ملی، و سایر مدارک مورد درخواست اتحادیه است.
3- تحویل مدارک: مدارک تکمیل شده را به همراه فرم درخواست به اتحادیه صنفی تحویل دهید.
4- پرداخت هزینه: هزینههای مربوط به صدور کارت را پرداخت کنید. مبلغ این هزینه توسط اتحادیه تعیین میشود.
5- بررسی مدارک: اتحادیه صنفی مدارک شما را بررسی خواهد کرد تا مطمئن شود که شرایط لازم را دارید.
6- صدور کارت: در صورت تایید مدارک، کارت مباشرت شما صادر و تحویل داده میشود.
مراحل دریافت آنلاین کارت مباشرت
1- ورود به سامانه ثنا
2- درخواست صدور کارت مباشرت
3- بارگذاری مدارک مورد نیاز
4- پرداخت هزینهها
5- پیگیری درخواست به صورت آنلاین
تمدید کارت مباشرت
کارت مباشرت مانند بسیاری از مجوزهای دیگر دارای اعتبار زمانی مشخصی است. به طور معمول، اعتبار کارت مباشرت یک سال است. این بدان معناست که پس از پایان هر دوره یک ساله باید برای تمدید کارت اقدام کنید.
برای تمدید این کارت نیاز است که مراحل زیر را طی کنید:
1- مراجعه به اتحادیه صنفی
2- ارائه مدارک شامل: اصل کارت مباشرت، شناسنامه، کارت ملی و گاهی اوقات گواهی عدم سوء پیشینه
3- بررسی مدارک توسط اتحادیه صنفی
4- پرداخت هزینه تمدید کار
5- صدور کارت جدید
تفاوت پروانه کسب و کارت مباشرت
پروانه کسب و کار و مباشرت دو مدرک قانونی مرتبط با فعالیتهای تجاری هستند، اما تفاوتهای مهمی دارند.
پروانه کسب مجوزی است که به فرد اجازه میدهد تا یک کسب و کار را راهاندازی کند. برای داشتن آن باید تابعیت ایرانی، سن قانونی و عدم سوء پیشینه داشته باشد. مسئولیت کلیه امور مربوط به کسب و کار بر عهده صاحب پروانه کسب است.
اما کارت مباشرت مجوزی است که به فرد دیگری (مباشر) اجازه میدهد به نمایندگی از صاحب پروانه کسب، امور واحد صنفی را اداره کند. وظیفه مباشر انجام امور روزمره واحد صنفی به نمایندگی از صاحب پروانه کسب است.
نکات حقوقی عقد قرارداد مباشرت
قرارداد مباشرت توافقی بین صاحب پروانه کسب و فردی است که به عنوان نماینده مسئولیت اداره واحد صنفی را بر عهده میگیرد. این قرارداد از نظر حقوقی دارای نکات مهمی است که در ادامه به آنها میپردازیم:
ماهیت قرارداد: قرارداد مباشرت یک قرارداد نامعین است. به این معنا که قوانین مشخص و دقیقی برای تنظیم آن وجود ندارد و طرفین میتوانند با توافق یکدیگر شرایط قرارداد را تعیین کنند.
اصل آزادی قراردادها: بر اساس ماده 10 قانون مدنی، طرفین یک قرارداد میتوانند هرگونه توافقی را که بخواهند در قرارداد خود بگنجانند، به شرط آنکه این توافقات مغایر با قوانین کشور نباشد.
موضوع قرارداد: موضوع قرارداد مباشرت باید مشروع و قانونی باشد. هرگونه توافقی که برای انجام کارهای غیرقانونی یا خلاف اخلاق باشد، باطل است.
شرایط قرارداد: شرایط قرارداد مباشرت توسط طرفین تعیین میشود، اما این شرایط نباید مخالف قوانین آمره باشند. قوانین آمره قوانینی هستند که نمیتوان از آنها عدول کرد.
ماده 190 قانون مدنی: تمام قراردادها از جمله قراردادهای مباشرت، باید شرایط مندرج در ماده 190 قانون مدنی را رعایت کنند. این ماده شرایط اساسی برای انعقاد هرگونه قرارداد را مشخص میکند.
حضور اشخاص حقوقی و حقیقی در قراردادهای مباشرت
قراردادهای مباشرت معمولاً بین دو طرف منعقد میشود: صاحب پروانه کسب و مباشر. اما این دو طرف میتوانند چه کسانی باشند؟
صاحب پروانه کسب: میتواند هم شخص حقیقی و هم شخص حقوقی باشد. مثلاً یک شرکت سهامی میتواند صاحب پروانه کسب یک فروشگاه باشد و با یک شخص حقیقی به عنوان مباشر قرارداد منعقد کند.
مباشر: تنها میتواند شخص حقیقی باشد. اشخاص حقوقی به دلیل ماهیت حقوقی خود نمیتوانند وظایف عملیاتی یک مباشر را انجام دهند.
شرایط عزل مباشر
به طور معمول، صاحب پروانه کسب حق عزل مباشر را دارد. البته طرفین میتوانند در قرارداد، شرایط و ضوابط عزل مباشر را مشخص کنند. حتی ممکن است توافق کنند که صاحب پروانه کسب حق عزل مباشر را نداشته باشد.
چند نوع قرارداد مباشر داریم؟
قرارداد مباشرت به عنوان یک توافقنامه حقوقی میتواند به اشکال مختلفی منعقد شود. به طور کلی، دو نوع اصلی قرارداد مباشرت وجود دارد:
- قرارداد مستقل مباشرت
این نوع قرارداد، به صورت جداگانه و مستقل از سایر قراردادها تنظیم میشود و معمولا به صورت سالیانه یا برای مدت مشخصی منعقد میشود. در این قرارداد، مباشر صرفاً وظیفه اداره و مدیریت واحد صنفی را بر عهده دارد و در سود و زیان آن شریک نیست. - قرارداد مباشرت در قالب شراکت
در این نوع قرارداد، علاوه بر وظایف مدیریتی مباشر در سود و زیان واحد صنفی نیز شریک میشود. درواقع معمولاً در قالب قرارداد مشارکت یا شراکت تنظیم میشود. هرچند شرایط و مفاد این قرارداد به نوع فعالیت واحد صنفی و توافق طرفین بستگی دارد.
نکته: بر اساس ماده 10 قانون مدنی قراردادهای خصوصی تا زمانی که مخالف قانون نباشد، معتبر هستند. به عبارت دیگر، طرفین یک قرارداد میتوانند هرگونه توافقی را که بخواهند در قرارداد خود بگنجانند، به شرط آنکه این توافقات مغایر با قوانین کشور نباشد.
قوانین کارت مباشرت
این مجوز نیز مانند هر مجوز دیگری دارای قوانین و مقرراتی است که در صورت عدم رعایت آنها عواقب جدی در پی خواهد داشت. اما چه تخلفاتی منجر به ابطال کارت مباشرت میشود؟
فعالیت در واحد صنفی غیرمرتبط: مباشر موظف است تنها در واحد صنفی مشخص شده در کارت مباشرت فعالیت کند. هرگونه فعالیت خارج از این محدوده تخلف محسوب میشود.
عدم رعایت قوانین صنفی: مباشر باید کلیه قوانین و مقررات صنفی را رعایت کند. عدم رعایت این قوانین، مانند سایر تخلفات اداری میتواند منجر به مجازات شود.
عدم تمدید به موقع کارت: کارت مباشرت دارای اعتبار زمانی مشخصی است و باید به صورت دورهای تمدید شود. عدم تمدید به موقع کارت تخلف محسوب میشود.
فوت مباشر: البته جدا از تخلفات قانونی در صورت فوت مباشر، کارت وی به طور خودکار ابطال میشود.
انصراف صاحب جواز کسب: چنانچه صاحب جواز کسب از ادامه همکاری با مباشر انصراف دهد، کارت مباشرت نیز باطل خواهد شد.
در صورت ارتکاب هر یک از تخلفات ذکر شده، مباشر با عواقب زیر روبهرو خواهد شد:
- متخلفین علاوه بر ابطال کارت، ممکن است به پرداخت جریمه نقدی نیز محکوم شوند.
- در برخی موارد، به جای ابطال کامل کارت، ممکن است کارت مباشرت به صورت موقت تعلیق شود.
- در صورت تکرار تخلف یا ارتکاب تخلفات جدی، کارت مباشرت به طور کامل ابطال خواهد شد و فرد متخلف دیگر نمیتواند به عنوان مباشر فعالیت کند.
مالیات کارت مباشرت
همانطور که در بخشهای پیشین به تفصیل بیان شد، کارت مباشرت مجوزی است که به فردی غیر از صاحب اصلی کسبوکار اجازه میدهد تا امور آن کسبوکار را اداره کند. اما نکته مهمی که در خصوص کارت مباشرت وجود دارد، بحث مالیات آن است. مطابق قوانین مالیاتی کشور هر فردی که فعالیت اقتصادی دارد، موظف به پرداخت مالیات است و این شامل افرادی که کارت مباشرت دارند نیز میشود.
یکی از مهمترین قوانین مرتبط با این موضوع، ماده 11 قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان است. این قانون تاکید میکند که بین کارتخوان و پرونده مالیاتی باید تناظر وجود داشته باشد. به عبارت سادهتر، هر فردی که جواز کسب دارد و پرونده مالیاتی به نام خود ثبت کرده است، باید کارتخوان خود را نیز به نام همان پرونده مالیاتی ثبت کند.
اگر کارتخوان یک واحد صنفی به نام مباشر ثبت شده باشد و این شخص در مهلت مقرر اقدام به تغییر نام کارتخوان به نام صاحب اصلی کسبوکار نکند، بانک مرکزی به صورت خودکار آن کارتخوان را قطع خواهد کرد. دلیل این امر آن است که قانونگذار به دنبال ایجاد شفافیت در نظام مالیاتی است و میخواهد تمام تراکنشهای مالی به نام شخص حقیقی یا حقوقی که مسئولیت قانونی آن را بر عهده دارد، ثبت شود.
استعلام کارت مباشرت با کد ملی
برای اینکه مطمئن شوید کارت مباشرت شما به درستی صادر شده و اطلاعات آن در سامانه ثبت شده است، میتوانید به سادگی آن را استعلام کنید.
1- ابتدا در مرورگر خود، عبارت سامانه ایرانیان اصناف را جستجو کنید.
2- صفحه را به پایین اسکرول کنید تا به بخش «پیگیری» برسید و سپس روی گزینه «جستجوی مباشر» کلیک کنید.
3- در صفحه جدید، کد ملی خود را به عنوان مباشر در کادر مربوطه وارد کنید.
4- عدد امنیتی نمایش داده شده در تصویر را نیز در کادر پایین آن تایپ کنید.
5- سپس روی دکمه «ادامه» کلیک کنید.
6- اطلاعات مربوط به کارت مباشرت شما (در صورتی که ثبت شده باشد) نمایش داده خواهد شد.
مزایای کارت مباشرت
دریافت کارت مباشرت برای کسبوکارها، مزایای متعددی به همراه دارد که میتواند به بهبود عملکرد و رشد آنها کمک کند. در ادامه به مهمترین این مزایا اشاره میکنیم:
1) مدیریت حرفهایتر کسبوکار
با سپردن مدیریت روزمره کسبوکار به یک مباشر حرفهای، صاحب کسبوکار میتواند بر روی برنامهریزیهای بلندمدت و استراتژیهای توسعه تمرکز کند. این امر باعث افزایش بهرهوری و سازماندهی بهتر در کسبوکار میشود.
2) افزایش بهرهوری
تقسیم وظایف بین صاحب کسبوکار و مباشر، باعث میشود هر یک از آنها بتوانند بر روی وظایفی که در آن تخصص دارند تمرکز کنند. این امر منجر به افزایش بهرهوری و کاهش خطاهای احتمالی میشود.
3) انعطافپذیری بیشتر
صاحب کسبوکار با داشتن کارت مباشر، میتواند در صورت نیاز به چندین کسبوکار رسیدگی کند یا به فعالیتهای دیگری بپردازد. این امر به او انعطافپذیری بیشتری در مدیریت زمان و منابع خود میدهد.
4) بهرهمندی از مزایای بیمهای
در برخی موارد، مباشر میتواند از مزایای بیمهای مشابه با صاحب کسبوکار بهرهمند شود.
5) شرکت در مناقصات و مزایدات دولتی
گاهی اوقات داشتن کارت مباشر میتواند به کسبوکار کمک کند تا در مناقصات و مزایدات دولتی شرکت کند.
6) دریافت تسهیلات بانکی و دولتی
در برخی از شرایط داشتن کارت مباشر میتواند به کسبوکار کمک کند تا به تسهیلات بانکی و دولتی دسترسی پیدا کند.
سخن آخر
در این مقاله، به بررسی جامع کارت مباشرت، شرایط دریافت آن، مزایا و مراحل صدور پرداختیم. همانطور که مشاهده شد، کارت مباشرت ابزاری قانونی و کاربردی برای مدیریت بهتر کسبوکارهاست. این مجوز به افرادی که به دلایل مختلف نمیتوانند شخصاً امور کسبوکار خود را اداره کنند، این امکان را میدهد تا نمایندهای مجاز برای انجام این امور تعیین کنند.
با این حال، دریافت و استفاده از کارت مباشرت مستلزم رعایت قوانین و مقررات مشخصی است. مباشران باید به مسئولیتهای خود آگاه بوده و به آنها عمل کنند تا از بروز مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری شود. همچنین، صاحبان کسبوکار نیز باید نظارت کافی بر فعالیتهای مباشر خود داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که امور کسبوکار به درستی اداره میشود.
سوالات متداول
سامانه ثبت نام کارت مباشرت چیست؟
باید به سامانه ثنا مراجعه کرد.
کارت مباشرت مالیات دارد؟
مطابق قوانین مالیاتی کشور هر فردی که فعالیت اقتصادی دارد، موظف به پرداخت مالیات است و این شامل افرادی که کارت مباشرت دارند نیز میشود.
کارت مباشرت بدون پایان خدمت امکانپذیر است؟
بله دانشجویانی که کارت پایان خدمات ندارند، میتوانند برای دریافت کارت مباشرت اقدام کنند.