راهنامه زمینی سندی است که برای ثبت اطلاعات مربوط به حمل و نقل جاده‌ای کالا صادر می‌شود. این سند به عنوان یک قرارداد بین شرکت حمل و نقل و فرستنده کالا محسوب می‌شود و اطلاعات مهمی مانند نوع کالا، مقدار آن، مبدا و مقصد، هزینه حمل و شرایط حمل را در خود جای می‌دهد.
شاید با این تعریف گمان کنید که پس چه تفاوتی میان راهنامه و بارنامه وجود دارد و هرکدام چه کارکردی در حمل و نقل بین المللی دارند. در ادامه با لجستیک ایرانیان دبی همراه باشید تا به بررسی و معرفی این سند حمل و نقل بپردازیم.
راهنامه زمینی به چه معناست؟
راهنامه زمینی سندی است که برای حمل کالا از یک کشور به کشور دیگر استفاده می‌شود. این سند مثل یک شناسنامه برای کالا است که اطلاعات کاملی درباره آن و چگونگی جابه‌جایی‌اش را در اختیارمان می‌گذارد.
در یک راهنامه، اطلاعات مهمی مثل این موارد وجود دارد:
- اطلاعات فرستنده: نام و آدرس کامل فرستنده کالا
- اطلاعات گیرنده: نام و آدرس کامل گیرنده کالا
- مشخصات کالا: نوع کالا، مقدار، وزن، حجم و هرگونه اطلاعات دیگری که برای شناسایی کالا لازم باشد.
- مبدا و مقصد: آدرس دقیق مبدا و مقصد حمل کالا
- هزینه حمل: هزینه کلی حملونقل و جزئیات هزینه‌های جانبی (در صورت وجود)
- شرایط حمل: شرایط خاص حملونقل مانند بیمه، بسته‌بندی و غیره
- تاریخ صدور: تاریخ صدور راهنامه
- امضاهای طرفین: امضای فرستنده کالا و شرکت حملونقل
- قوانین و مقررات گمرکی هر کشوری که باید رعایت شود
اهمیت و کاربردهای راهنامه زمینی
وقتی از راهنامه زمینی هنگام حمل و نقل زمینی استفاده می‌شود، می‌توان به کمک این سند تعهدات شرکت حملونقل و فرستنده کالا را نسبت به یکدیگر تشخیص داد. درواقع همه چیز مشخص است و در صورت بروز هرگونه مشکل و اختلافی، راهنامه به عنوان مدرک قابل استناد استفاده می‌شود.
به‌علاوه با استفاده از شماره راهنامه، می‌توان وضعیت کالا را در طول مسیر حملونقل پیگیری کرد و مطمئن شد که کالا به موقع به مقصد می‌رسد یا نه.
درنهایت آنکه با داشتن راهنامه زمینی به راحتی می‌توان کالا را از گمرک کشورها عبور داد و فرستنده و هم گیرنده می‌توانند با خیال راحت کالا را جابه‌جا کنند.
تفاوت راهنامه زمینی با بارنامه
بارنامه و راهنامه دو سندی هستند که در حمل و نقل کالا استفاده می‌شوند و ممکن است در نگاه اول شبیه به هم به نظر برسند. اما تفاوت اصلی آن‌ها در این است که بارنامه علاوه بر اینکه نشان‌دهنده قرارداد حمل است، یک سند مالکیت نیز محسوب می‌شود. یعنی کسی که بارنامه را در دست دارد، مالک کالا محسوب می‌شود و می‌تواند آن را به شخص دیگری منتقل کند.
راهنامه اما فقط نشان‌دهنده قرارداد حمل است و سند مالکیت محسوب نمی‌شود. یعنی مالکیت کالا همچنان متعلق به فرستنده است و راهنامه فقط برای شناسایی کالا و تحویل آن به شخص مشخصی استفاده می‌شود.
به طور خلاصه، بارنامه هم قرارداد حمل است، هم سند مالکیت؛ اما راهنامه فقط قرارداد حمل است.
اما چرا این تفاوت مهم است؟ بارنامه از آنجایی که سند مالکیت است، می‌تواند خرید و فروش شود و به عنوان وثیقه در بانک‌ها استفاده شود. درمقابل راهنامه را نمی‌توان خرید و فروش کرد و فقط برای تحویل کالا به شخص مشخصی استفاده می‌شود.
چه زمانی از بارنامه و چه زمانی از راهنامه استفاده کنیم؟
بارنامه زمانی استفاده می‌شود که کالا قرار است در طول مسیر حمل و نقل خرید و فروش شود یا به عنوان وثیقه استفاده شود. اما راهنامه زمینی برای مواقعی است که فرستنده و گیرنده کالا را می‌شناسد و قصد ندارد که مالکیت کالا در طول مسیر تغییر کند.
ارتباط کنوانسیون CMR و راهنامه زمینی
همانطور که گفته شد، راهنامه زمینی یک سند فیزیکی است که برای هر محموله جداگانه صادر می‌شود و این سند به عنوان یک قرارداد حمل بین فرستنده و حمل‌کننده محسوب می‌شود.
کنوانسیون CMR نیز یک توافقنامه بین‌المللی است که قواعد و مقررات مربوط به قرارداد حمل و نقل بین‌المللی کالا را از طریق جاده مشخص می‌کند. این کنوانسیون به عنوان یک چارچوب قانونی برای راهنامه‌های زمینی عمل می‌کند و حقوق و تکالیف طرفین معامله را تعریف می‌کند.
راهنامه CMR نیز سندی است که براساس مفاد کنوانسیون CMR صادر می‌شود و کشورهایی که عضو این معاهده هستند، ملزم به رعایت قوانین آنند.
تفاوت کنوانسیون CMR و راهنامه زمینی
ماهیت: کنوانسیون CMR یک قانون است، در حالی که راهنامه زمینی یک سند است.
محتوا: کنوانسیون cmr شامل قوانین کلی و اصول حاکم بر حمل و نقل جاده‌ای است، در حالی که راهنامه زمینی شامل اطلاعات خاص مربوط به یک محموله خاص است.
کاربرد: کنوانسیون سی.ام.آر برای همه قراردادهای حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای اعمال می‌شود، در حالی که راهنامه زمینی برای هر محموله جداگانه صادر می‌شود.
تفاوت راهنامه زمینی با راهنامه CMR
راهنامه زمینی و راهنامه CMR هر دو اسنادی هستند که برای حملونقل کالا استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد.
راهنامه CMR تنها برای حمل و نقل بین المللی از طریق جاده و کامیون استفاده می‌شود، درحالیکه راهنامه زمینی هم در داخل و هم خارج از کشور کاربرد دارد. همچنین راهنامه ممکن است تحت قوانین و مقررات مختلفی از جمله قوانین داخلی هر کشور صادر شود اما cmr باید براساس قوانین کنوانسیون عمل کند.
درنهایت، علاوه بر اطلاعات موجود در راهنامه زمینی، راهنامه cmr شامل اطلاعاتی در مورد کشور مبدا و مقصد، زبان قرارداد و سایر جزئیات مورد نیاز برای حملونقل زمینی بین المللی است.
کلام پایانی
همانطور که گفته شد، در دنیای تجارت و حمل و نقل، دو سند مهم به نام‌های بارنامه و راهنامه وجود دارند که اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند. هرچند هر دو این اسناد برای حمل کالا استفاده می‌شوند، اما کاربردها و ویژگی‌های متفاوتی دارند.
علاوه‌براین، در حمل و نقل بین المللی زمینی اسناد دیگری استفاده می‌شوند؛ از راهنامه cmr گرفته تا کارنه تیر. به همین خاطر بهتر است برای آنکه هنگام ارسال بار خود اشتباه نکنید، حتما با یک شرکت حمل و نقل معتبر همکاری کنید و از کارشناسان آن‌ها مشورت لازم را بگیرید.
لازم به ذکر است، شرکت لجستیک ایرانیان دبی در حوزه حمل و نقل بین المللی به سه شکل حمل هوایی، دریایی و زمینی فعالیت می‌کند و می‌تواند انواع بارها تجاری را ارسال و از گمرک ترخیص کند. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
تفاوت بارنامه و راهنامه چیست؟
بارنامه یک سند مالکیت است و به دارنده آن اجازه می‌دهد تا کالا را بفروشد یا به عنوان وثیقه ارائه دهد. اما راهنامه بیشتر یک رسید است که نشان می‌دهد کالا از فرستنده به شرکت حمل و نقل تحویل داده شده است و برای پیگیری مسیر کالا استفاده می‌شود.
چه کسی راهنامه زمینی را صادر می‌کند؟
شرکت حمل و نقل زمینی پس از دریافت کالا و ثبت اطلاعات آن، راهنامه را صادر می‌کند.