ثبت سفارش کالا یکی از مهم‌ترین مراحل واردات کالا است که تجار و بازرگانان باید پیش از حمل و ارسال بار وارداتی خود به گمرکات کشور، کلیه اطلاعات محموله را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند. اما در برخی از شرایط و برخی از گروه‌های کالایی امکان آن را دارند که واردات کالا بدون ثبت سفارش انجام شود و دیگر واردکننده درگیر پیچیدگی‌های این فرایند نشود.
اما کالای بدون ثبت سفارش شامل چه مواردی می‌شود؟ پته گمرکی چه ارتباطی با واردات بدون ثبت سفارش دارد؟ در این مقاله، به بررسی جامع شرایط و روش‌های مختلف این موضوع می‌پردازیم.
پته یا واردات کالای بدون ثبت سفارش
پته گمرکی سندی است که به کالاهای وارداتی غیرتجاری و با ارزش کم، اجازه خروج از گمرک را بدون نیاز به طی مراحل پیچیده ثبت سفارش می‌دهد. این روش برای افرادی که قصد واردات کالاهای شخصی یا برای مصارف محدود صنعتی دارند، بسیار مناسب است.
معمولاً کالاهایی که ارزش آن‌ها کمتر از 2500 دلار و وزن آن‌ها کمتر از 100 کیلوگرم باشد، می‌توانند با پته گمرکی ترخیص شوند. درواقع کالاها نباید از منظر تعداد، حجم، ارزش و قیمت ماهیتی تجاری داشته باشند.
برخی از واردکنندگان برای آنکه بدون ثبت سفارش کار خود را پیش ببرند، بار خود را به صورت پته و در چند نوبت وارد کشور می‌کنند. درواقع این افراد به دنبال کاهش هزینه‌های ترخیص و سرعت و سهولت ترخیص کالای خود در گمرک هستند و می‌توانند از کارت بازرگانی نیز استفاده نکنند؛ چون بار پته نیازی به کارت بازرگانی ندارد چون کالا ماهیت تجاری ندارد.
به صورت کلی، واردات کالا بدون ثبت سفارش و به صورت پته گمرکی عبارت است از:
- کالاهای صنعتی: مواد اولیه و قطعات مورد نیاز برای تولید در واحدهای صنعتی کوچک، به شرط آنکه برای فروش تولید نشوند.
- کالاهای شخصی: هدایا، لوازم شخصی، نمونه کالا و …
- کالاهای پستی: کالاهایی که به صورت پستی ارسال می‌شوند.
- کالاهای همراه مسافر: کالاهایی که توسط مسافران وارد کشور می‌شود.
روش‌های مختلف واردات کالا بدون ثبت سفارش
در گذشته، واردکنندگان و تولیدکنندگان می‌توانستند کالا را خریداری کرده و توسط شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی به کشور وارد کنند. پس از رسیدن کالا به انبارهای گمرکی، اقدام به ثبت سفارش و ترخیص کالا می‌نمودند. اما با الکترونیکی شدن رویه‌های گمرکی و ایجاد پنجره واحد تجارت فرامرزی، این روند دستخوش تغییرات اساسی شده است.
اکنون، صاحبان کالا موظفند قبل از ورود فیزیکی کالا به کشور، مراحل ثبت سفارش را طی کرده و مجوزهای لازم را دریافت نمایند. این امر به منظور کنترل بهتر واردات و جلوگیری از ورود کالاهای غیرمجاز صورت می‌گیرد.
با این حال، یک استثنا در این رویه وجود دارد. واردات کالا به مناطق آزاد تجاری به جای ثبت سفارش، با ثبت آماری انجام می‌شود. بدین معنی که اطلاعات کالاهای وارداتی به مناطق آزاد، قبل از ورود فیزیکی کالا به کشور، در سیستم گمرکی ثبت می‌شود. پس از رسیدن کالا به منطقه آزاد، صاحب کالا می‌تواند بدون نیاز به ثبت سفارش نسبت به ترخیص آن اقدام نماید. البته ترخیص کالا در مناطق آزاد مشروط به رعایت قوانین و مقررات خاص این مناطق است.
از دیگر روش‌های واردات کالا بدون ثبت سفارش باید به ملوانان، ساکنان مناطق مرزی، مسافران و ایرانیان شاغل در خارج از کشور اشاره کرد که می‌توانند کالاهایی را بدون ثبت سفارش وارد کنند.
همچنین علاوه‌بر پته گمرکی، برخی سازمان‌های دولتی مانند وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی می‌توانند کالاهای خاصی را بدون ثبت سفارش وارد کنند.
قوانین واردات کالا بدون ثبت سفارش
بر اساس لایحه‌ای که در 26 آبان 1403 توسط دولت سیزدهم به مجلس شورای اسلامی ارائه شده، مقررات جدیدی برای برخورد با واردات کالا بدون ثبت سفارش وضع شده است.
ورود هرگونه کالا به مناطق آزاد، ویژه اقتصادی و قلمرو گمرکی کشور، منوط به اخذ ثبت آماری و ثبت سفارش در سقف منابع ارزی تعیین شده توسط دولت است. این ثبت باید قبل از ورود فیزیکی کالا به کشور انجام شود.
به‌علاوه امکان واردات قطعی کالایی که پس از ورود به کشور اقدام به ثبت سفارش کالا برای آن شده باشد، وجود ندارد. به همین خاطر کالاهایی که بدون ثبت آماری یا ثبت سفارش وارد کشور شده‌اند، حداکثر ظرف یک ماه باید از کشور خارج شوند.
در صورتی که کالایی پس از مهلت تعیین شده از کشور خارج نشود، گمرک آن را متروکه اعلام کرده و امکان بازگرداندن اظهارنامه متروکه وجود نخواهد داشت. همچنین برای محموله‌هایی که مقصد نهایی آن‌ها غیر از گمرک ورودی است، مقررات متروکه یا اعاده به خارج در گمرک مقصد اعمال می‌شود. البته رویه‌های ورود موقت برای پردازش مرجوعی و عبور خارجی کالاها مشمول این مقررات نیستند.
واردات چه کالاهایی بدون ثبت سفارش است؟
1- کالاهای ویژه نظامی: ترخیص این کالاها از گمرک تنها با تایید وزارت صمت امکان پذیر است.
2- کالاهایی که تحت نظارت سازمان انرژی اتمی هستند. برای واردات این کالاها نیازی به ثبت سفارش و کارت نیست.
3- کالاهای مسافری: این کالاها صرف نظر از مقدار و ارزششان بدون ثبت سفارش و کارت وارد کشور می‌شوند.
4- کالاهایی که برای ارائه در نمایشگاه های بین المللی وارد می‌شوند.
5- کالاهایی که به عنوان نمونه برای فروش یا خرید ارسال می شوند.
6- اجناس مورد نیاز خانواده مرزبانان، ملوانان و خدمه کشتی بدون کارت بازرگانی و ثبت سفارش
7- کالاهای اساسی و مواد اولیه کارخانجات
8- کالاهایی با ماهیت غیرتجاری که از طریق گمرک ترخیص می‌شوند.
سخن نهایی
ترخیص یا واردات کالا بدون ثبت سفارش روشی کارآمد برای تسهیل و تسریع فرآیندهای تجاری است. با حذف برخی از مراحل اداری پیچیده و کاهش زمان ترخیص کالا، این روش به ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط جذابیت دارد. همچنین، کاهش هزینه‌های مرتبط با واردات، یکی دیگر از مزایای قابل توجه این روش است.
با این حال، لازم به ذکر است که واردات بدون ثبت سفارش، محدودیت‌ها و شرایط خاص خود را دارد. نوع کالا، مقدار و ارزش آن، و همچنین مقررات گمرکی، از جمله عواملی هستند که بر امکان‌پذیر بودن این روش تأثیرگذارند. بنابراین، قبل از اقدام به واردات کالا به این روش، ضروری است که با قوانین و مقررات مربوطه به طور کامل آشنا شده و از مشاوره کارشناسان خبره بهره‌مند شوید.
شرکت لجستیک ایرانیان دبی یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌های حمل و نقل بین المللی و ترخیص کالا از گمرک است که امکان واردات انواع کالاها به کشور دارد. لجستیک در کشورهای چین، ترکیه، امارات و سوریه دفتر نمایندگی دارد و همین امر فرایند واردات و صادرات و ترخیص کالا را راحت‌تر کرده است. برای دریافت مشاوره رایگان با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
سوالات متداول
در چه شرایطی واردات بدون ثبت سفارش انجام می‌شود؟
پته گمرکی، واردات کالا در مناطق آزاد، کالاهای همراه مسافران، مرز نشینان، پست بین المللی، خدمه و ملوانان شناورهای ایرانی، کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور، برخی ارگان‌های دولتی.
آیا برای واردات بدون ثبت سفارش به کارت بازرگانی نیاز است؟
در بسیاری از موارد، نیاز به کارت بازرگانی نیست. اما برای برخی از روش‌ها، ممکن است داشتن کارت بازرگانی الزامی باشد.
تفاوت بین پته گمرکی و ثبت سفارش چیست؟
پته گمرکی سندی است که برای کالاهای با ارزش کم و تعداد کم صادر می‌شود و به معنای ترخیص کالا بدون طی مراحل پیچیده ثبت سفارش است.
