پس از پایان جنگ جهانی دوم، با توجه به افزایش روزافزون حمل‌ونقل هوایی و نیاز به ایجاد استانداردهای جهانی، کشورهای مختلف به اهمیت ایجاد یک سازمان بین‌المللی برای تنظیم امور هوانوردی پی بردند. در نتیجه، کنوانسیون شیکاگو در سال 1944 به تصویب رسید و سازمان بین‌المللی هوانوردی ملل متحد (ICAO) تأسیس شد.
از آن زمان تاکنون، ایکائو به عنوان مرجع اصلی در زمینه هوانوردی بین‌المللی شناخته شده و در این راستا هر فرودگاهی در سراسر جهان دارای کد فرودگاهی ایکائو (چهار حرفی منحصربه‌فرد) است. اما کد ایکائو چیست و چه تفاوتی با کد یاتا فرودگاهی دارد؟
کاربردهای کد فرودگاهی ایکائو
از کد فرودگاهی ایکائو در سیستم‌های فنی و عملیاتی هوانوردی استفاده می‌شود و در ارتباطات بین خلبانان و برج مراقبت و برنامه‌ریزی پروازها کاربرد دارد. درواقع خلبانان از کد ایکائو برای وارد کردن اطلاعات فرودگاه در سیستم‌های ناوبری هواپیما استفاده می‌کنند.
علاوه‌براین، در اسناد پروازی مانند طرح پرواز (Flight Plan) از کد فرودگاهی ایکائو برای مشخص کردن مبدا و مقصد پرواز استفاده می‌شود. همچنین می‌توان هر فرودگاهی را در سراسر جهان به صورت دقیق شناسایی کرد و خلبانان و کنترل ترافیک هوایی از کد ایکائو برای ارتباط با یکدیگر و برنامه‌ریزی مسیر پرواز استفاده می‌کنند.
ساختار کد فرودگاهی ایکائو
کدهای چهار حرفی ایکائو، یک نوع شناسه منحصر به فرد برای هر فرودگاه در جهان هستند که ساختاری منطقی و مبتنی بر موقعیت جغرافیایی دارند. به طور معمول، حرف اول این کد نشان‌دهنده قاره یا منطقه جغرافیایی است، حرف دوم به کشور اشاره دارد و دو حرف آخر به خود فرودگاه اختصاص داده می‌شود. به عنوان مثال، در کد EGLL برای فرودگاه هیترو لندن، EG نشان‌دهنده اروپا و LL نشان‌دهنده خود فرودگاه هیترو است.
برای کشورهای بزرگ‌تر، مانند ایالات متحده، ممکن است ساختار کمی متفاوت باشد. در این موارد، حرف اول معمولاً به کشور اشاره می‌کند و سه حرف بعدی به فرودگاه اختصاص می‌یابد.
کدهای ایکائو به ما کمک می‌کنند تا با نگاهی به یک کد چهار حرفی، اطلاعاتی کلی درباره موقعیت جغرافیایی یک فرودگاه به دست آوریم. به عنوان مثال، اگر بدانیم که کد ایکائو فرودگاه بین‌المللی دبی OMDB است، می‌توانیم حدس بزنیم که این فرودگاه در منطقه خاورمیانه (OM) و در کشور امارات متحده عربی قرار دارد.
برخلاف کدهای یاتا که بیشتر برای رزرواسیون بلیت و امور تجاری استفاده می‌شوند، کدهای ایکائو به ما اطلاعات بیشتری درباره موقعیت جغرافیایی فرودگاه می‌دهند. این ویژگی باعث می‌شود که کدهای ایکائو در برنامه‌ریزی پروازها، ناوبری هوایی و سایر امور فنی هوانوردی بسیار کاربردی باشند.
تفاوت کد ایکائو و کد یاتا
به صورت کلی کد فرودگاهی یک شناسه منحصر به فرد است که به هر فرودگاه در سراسر جهان اختصاص داده می‌شود و برای شناسایی و ردیابی آن فرودگاه در سیستم‌های مختلف حمل و نقل هوایی استفاده می‌شود. دو نوع اصلی از کدهای فرودگاهی وجود دارد که عبارت است از: کد ایکائو (ICAO) و کد یاتا (IATA).
کد فرودگاهی ایکائو (ICAO Airport Code)
مخفف سازمان بین‌المللی هوانوردی ملل متحد (International Civil Aviation Organization) است که از چهار حرف تشکیل شده و دارای سه ویژگی اصلی است:
- بین‌المللی: استاندارد جهانی برای شناسایی فرودگاه‌ها است.
- تخصصی: بیشتر در حوزه فنی و عملیاتی هوانوردی استفاده می‌شود.
- منطقه‌ای: ساختار کدگذاری بر اساس مناطق جغرافیایی است.
کد یاتا (IATA Airport Code)
کد یاتا مخفف انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (International Air Transport Association) است که دارای سه حرف است و در رزرواسیون بلیت، برچسب‌های بار و تابلوهای فرودگاه استفاده می‌شود. از ویژگی‌های کد یاتا می‌توان گفت:
- تجاری: بیشتر در حوزه تجاری و مسافربری استفاده می‌شود.
- عمومی: شناخته‌شده‌ترین کد فرودگاهی برای مسافران است.
- اختصاری: به دلیل سه حرفی بودن، برای استفاده در سیستم‌های کامپیوتری و نمایشگرها مناسب‌تر است.
- مثال: فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران: کد ایکائو (OIIE) و کد یاتا (IKA)
کد ایکائو فرودگاه‌های ایران در یک نگاه
نام شهر نام فرودگاه کد فرودگاهی ایکائو نام شهر نام فرودگاه کد فرودگاهی ایکائو
آبادان فرودگاه آبادان OIAA دزفول فرودگاه دزفول OIAD
پایگاه
هوایی امیدیه امیدیه OIAJ بندر ماهشهر فرودگاه ماهشهر OIAM
اهواز فرودگاه بین‌المللی اهواز OIAW بندر بوشهر فرودگاه بوشهر OIBB
بندر عسلویه فرودگاه عسلویه OIBI کیش فرودگاه بین‌المللی کیش OIBK
بندر لنگه فرودگاه بین‌المللی لنگه OIBL کرج فرودگاه بین‌المللی پیام OIIP
عسلویه فرودگاه خلیج فارس OIBP جزیره خارک فرودگاه خارک OIBQ
جزیره سیری فرودگاه سیری OIBS جزیره لاوان فرودگاه لاوان OIBV
کرمانشاه فرودگاه شهید اشرفی OICC کاشان فرودگاه کاشان OIFK
ایلام فرودگاه ایلام OICI خرم آباد فرودگاه خرم آباد OICK
سنندج فرودگاه بین‌المللی سنندج OICS اصفهان فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی OIFM
شهرکرد فرودگاه بین‌المللی شهرکرد OIFS رشت فرودگاه بین‌المللی سردار جنگل OIGG
همدان فرودگاه همدان OIHH همدان پایگاه هوایی شهید نوژه OIHS
تهران پایگاه هوایی دوشان تپه OIID تهران فرودگاه بین‌المللی امام خمینی OIIE
تهران فرودگاه بین‌المللی مهرآباد OIII بندرعباس فرودگاه بین‌المللی بندرعباس OIKB
جیرفت فرودگاه جیرفت OIKJ کرمان فرودگاه کرمان OIKK
بم فرودگاه بم OIKM جزیره قشم فرودگاه دیرستان OIKQ
رفسنجان فرودگاه رفسنجان OIKR سیرجان فرودگاه سیرجان OIKY
بیرجند فرودگاه بیرجند OIMB سرخس فرودگاه سرخس OIMC
مشهد فرودگاه بین‌المللی OIMM بجنورد فرودگاه بجنورد OIMN
شهید هاشمی نژاد
سبزوار فرودگاه سبزوار OIMS طبس فرودگاه طبس OIMT
گرگان فرودگاه گرگان OING آمل پایگاه هوایی بیشه کلاه OINJ
نوشهر فرودگاه نوشهر OINN رامسر فرودگاه رامسر OINR
ساری فرودگاه دشت ناز ساری OINZ آباده فرودگاه آباده OISA
جهرم فرودگاه جهرم OISJ لار فرودگاه لارستان OISL
لامرد فرودگاه لامرد OISR شیراز فرودگاه بین‌المللی شهید دستغیب OISS
یاسوج فرودگاه یاسوج OISY خوی فرودگاه خوی OITK
اردبیل فرودگاه اردبیل OITL پارس آباد فرودگاه پارس آباد مغان OITP
ارومیه فرودگاه ارومیه OITR تبریز فرودگاه بین‌المللی شهید مدنی تبریز OITT
یزد فرودگاه شهید صدوقی OIYY زابل فرودگاه زابل OIZB
چابهار فرودگاه کنارک OIZC زاهدان فرودگاه بین‌المللی زاهدان OIZH
کلام آخر
در این مقاله به بررسی کد فرودگاهی ایکائو پرداختیم و درمورد چیستی و کارکردهای آن صحبت کردیم. اگر می‌خواهید با کد ایکائو فرودگاه های جهان آشنا شوید، حتما سری به ویکی پدیا فهرست فرودگاه‌ها بر پایه کد ایکائو بزنید.
گفتنی‌ست، اگر از خدمات حمل و نقل هوایی بین المللی برای ارسال انواع بارهای خود استفاده می‌کنید و قصد صادرات و واردات به کشور را دارید، شرکت لجستیک ایرانیان دبی می‌تواند خدمات متنوعی در حوزه حمل بار و ترخیص کالا از گمرک ارائه دهد. کافیست برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
کد ایکائو چیست؟
کد ایکائو یک کد شناسایی چهار حرفی است که به هر فرودگاه در سراسر جهان اختصاص داده می‌شود و برای برای شناسایی دقیق فرودگاه‌ها و کنترل ترافیک هوایی استفاده می‌شود.
کد ایکائو فرودگاه امام چیست؟
کد ایکائو فرودگاه بین المللی امام خمینی تهران OIIE است.
کد ایکائو فرودگاه مهرآباد چیست؟
OIII کد ایکائو فرودگاه مهرآباد تهران است.