صفر تا صد تشریفات گمرکی؛ واردات و صادرات
آیا تابه‌حال به اهمیت تشریفات گمرکی در فرآیند واردات و صادرات کالاها دقت کرده‌اید؟ تشریفات گمرکی، مجموعه‌ای از مراحل ضروری است که برای ترخیص کالاها طبق قوانین گمرکی و آیین‌نامه‌های اجرایی باید طی شود. این فرآیند شامل تنظیم اظهارنامه گمرکی و تسلیم آن به اداره گمرک و مواردی ازاین‌دست، است که برای برخی ممکن است ناآشنا باشد.
هدف اصلی این فرآیند، تنظیم و کنترل جریان ورود و خروج کالا در مرزها و مراکز گمرکی و جلوگیری از قاچاق کالا و تخلفات احتمالی است. بیشتر کالاهای صادراتی و همه‌ی کالاهای وارداتی که به هر روشی حتی در روش خرید از سایت‌های خارجی، بخواهند وارد کشور شوند، مشمول تشریفات گمرکی خواهند بود. در ادامه، به‌تفصیل به مراحل تشریفات گمرکی، مراحل مختلف ترخیص کالا و الزامات قانونی مربوطه خواهیم پرداخت.
منظور از تشریفات گمرکی چیست؟
تشریفات گمرکی به مجموعه‌ای از مراحل و رویه‌ها گفته می‌شود که برای ترخیص کالا از گمرک انجام می‌گیرد. این فرآیندها بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های خاصی شکل می‌گیرند و شامل تنظیم اظهارنامه و ارائه آن به سازمان گمرک است. هرگاه بخواهید کالایی را به کشور وارد کنید یا صادراتی انجام دهید، آن کالا باید از گمرک عبور کند و مجموعه این اقدامات که باید انجام شود، به‌عنوان تشریفات گمرکی شناخته می‌شود. گمرک‌های کشور ما نیز ضوابط و تشریفات خاصی برای مراودات کالا تعیین کرده‌اند و عبور و مرور کالا بر اساس این ضوابط صورت می‌گیرد. این امر باعث کاهش فرارهای مالیاتی و ایجاد رقابتی عادلانه میان صادرکنندگان و واردکنندگان شده است.
مراحل تشریفات گمرک برای ترخیص کالا
برای ترخیص کالا از گمرک، باید مراحل زیر طی شوند. عدم انجام هر یک از این مراحل، ترخیص کالا را غیرممکن می‌سازد. این مراحل، از ثبت اظهارنامه تا دریافت مجوزها و ترخیص نهایی کالا، نقش مهمی در تسهیل روند واردات و صادرات دارند.
- ثبت اظهار در سامانه گمرکی
این مرحله شامل ثبت اطلاعات کالا در سامانه EPL است. این اطلاعات شامل مشخصات کامل کالا می‌شود و پس از ثبت، شماره‌سریالی دریافت می‌شود که نشان‌دهنده ثبت موفق اظهارنامه است. - احراز هویت
در این مرحله، اسناد ارائه‌شده توسط واردکننده بررسی می‌شود. تأیید این اسناد و دریافت شماره ثبت نشان‌دهنده این است که اظهارنامه به‌درستی ثبت شده و نوبت به مراحل بعدی می‌رسد.
- کنترل کالا در گمرک
در این مرحله، کالا از یکی از مسیرهای گمرک عبور می‌کند. مسیرهای سبز، زرد و قرمز به ترتیب نشان‌دهنده خطر کمتر، نیاز به بررسی و احتمال بالای وجود تخلف هستند. کالاهایی که از مسیر زرد یا قرمز عبور می‌کنند، تحت بازرسی دقیق‌تری قرار می‌گیرند. - دریافت مجوزها
بسته به نوع کالا، ممکن است نیاز به مجوزهای خاصی باشد. این مجوزها می‌توانند شامل مجوزهای بهداشتی، ایمنی یا استاندارد باشند و برای ترخیص کالا الزامی هستند. - بازرسی کالا
در این مرحله، بازرسان کالا را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات ارائه‌شده با کالا مطابقت دارد. در صورت تأیید، کالا تأیید و امضا می‌شود. - صدور برگه ترخیص
پس از پرداخت هزینه‌های گمرکی، برگه ترخیص صادر می‌شود. این برگه نشان‌دهنده مجوز خروج کالا از گمرک است. - صدور بارنامه
این مرحله شامل مراحل حمل بار و پرداخت هزینه‌های انبارداری است. بارنامه سندی است که اطلاعات مربوط به حمل کالا را شامل می‌شود. - ترخیص کالا از گمرک
در نهایت، پس از بازرسی نهایی و تأیید مجدد، کالا بارگیری و اجازه خروج از گمرک صادر می‌شود.
تشریفات گمرکی برای کالاهای وارداتی
تشریفات گمرکی برای واردات کالا فرآیندهای مشخص و قانونی است که هر واردکننده‌ای ملزم به رعایت آن‌ها است. این مراحل به‌منظور اطمینان از رعایت قوانین و جلوگیری از تخلفات مالیاتی وضع شده‌اند.
- هر واردکننده باید ابتدا در سامانه مربوطه ثبت‌نام کند و اطلاعات لازم را وارد کند. این مرحله به شناسایی و پیگیری واردکنندگان کمک می‌کند.
- تهیه اظهارنامه، این مرحله شامل تهیه اظهارنامه گمرکی است که در آن نوع و ارزش کالا مشخص می‌شود. این اظهارنامه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد در فرآیند ترخیص کالا عمل می‌کند و به جلوگیری از تخلفات و فرار مالیاتی کمک می‌کند.
- انتقال کالا، پس از تهیه اظهارنامه، کالا باید تحت نظارت گمرک به یکی از گمرکات کشور منتقل شود.
- پذیرش موقتی، اگر کالا برای عبور از یک گمرک به گمرک دیگر منتقل شود، می‌تواند تحت پذیرش موقت قرار گیرد. این مرحله به واردکنندگانی که قصد دارند کالا را به طور موقت وارد کنند، کمک می‌کند و آن‌ها را از پرداخت مالیات و عوارض موقت معاف می‌کند.
- ترخیص کالا، پس از انجام مراحل لازم، کالا به طور کامل ترخیص و اجازه ورود به بازار را پیدا می‌کند.
تشریفات گمرکی برای صادرات کالا
جلوگیری از تأخیر در فرآیند صادرات یکی از چالش‌های مهم برای صادرکنندگان است که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر هزینه‌های اضافی و اعتبار برند در سطح بین‌المللی داشته باشد. تشریفات گمرکی برای صادرات کالا شامل چند مرحله کلیدی است که باید به‌دقت انجام شوند تا صادرات به‌موقع و با کمترین ریسک انجام شود. ابتدا، فرد یا شرکت صادرکننده باید در سامانه مربوطه ثبت‌نام کند و اطلاعات لازم را وارد نماید. سپس، اظهارنامه صادرات باید تهیه شود که شامل اطلاعات مربوط به کالا، مبلغ صادرات، نحوه حمل‌ونقل و جزئیات دیگر است. پس از آن، گمرک کالا را برای بررسی صحت اظهارنامه و ارزیابی کیفیت بازرسی می‌کند؛ در صورت تطابق کالا با اطلاعات ارائه‌شده، مجوز صادرات صادر می‌شود. در نهایت، صادرکننده باید هزینه‌های مربوط به گمرک شامل عوارض صادراتی را پرداخت کند تا کالا برای تحویل و ارسال به مقصد آماده شود.
مدارک لازم برای ترخیص کالا از گمرک
برای انجام ترخیص کالا از گمرک، ارائه اسناد و مدارک، نقش مهمی در تشخیص هویت کالا، تأیید مبدأ و مقصد آن، پرداخت عوارض و مالیات، و انجام سایر اقدامات گمرکی دارد. مهم‌ترین اسناد و مدارک موردنیاز جهت ترخیص کالا:
- اظهارنامه
- کپی کارت بازرگانی
- قبض انبار
- بارنامه و بیمه‌نامه
- گواهی ترخیصیه
- گواهی مبدأ
- فاکتور یا سیاهه خرید
- مجوزهای قانونی موردنیاز
- پروانه بهره‌برداری
- وکالت‌نامه رسمی
رویه گمرکی چیست؟
رویه گمرکی به مجموعه قوانین و مقرراتی اطلاق می‌شود که بر اساس آن‌ها کالاهای وارداتی و صادراتی برای مقاصد معین اظهار می‌شوند. دقت به رویه‌های گمرکی در تنظیم اظهارنامه گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است. در اظهارنامه، باید به طور دقیق رویه‌های گمرکی مربوطه، ذکر و مقررات آن‌ها به شیوه‌ای صحیح اجرا شوند. هرگونه نقص یا عدم رعایت این مقررات می‌تواند منجر به تخلف گمرکی شود. این رویه‌ها شامل تمامی مراحل و شرایط لازم برای ترخیص و کنترل کالاها در گمرکات کشور هستند و هر دو مسیر تجارت خارجی، یعنی واردات و صادرات را شامل می‌شوند.
رویه های گمرکی واردات
- ورود قطعی
- موقت
- صدور مجدد یا مرجوعی
- ترانزیت خارجی و ترانزیت داخلی
رویه‌های گمرکی صادرات
- صادرات قطعی
- موقت
- ورود مجدد یا مرجوعی
ممنوعیت‌های گمرکی
- ممنوعیت کالاهای واردات قطعی
- ممنوعیت کالاهای ورود موقت
- ممنوعیت عبور ترانزیت خارجی
- ممنوعیت در صادرات
تنظیم اظهارنامه گمرکی
اظهارنامه گمرکی به معنای مشخص‌کردن کالاهای وارداتی و یا صادراتی بازرگانان برای گمرک است. این اظهارنامه که توسط واردکنندگان و صادرکنندگان تهیه می‌شود، حاوی اطلاعات جامعی از جمله:
- مشخصات گمرک و زمان ثبت
- نام و اطلاعات تماس شرکت واردکننده
- کشور مبدأ و مقصد کالا
- نحوه حمل
- تعداد و وزن کالا
- ارزش واقعی محموله
بسیاری از افراد و شرکت‌ها به دلیل کاهش خطاها و جریمه‌های احتمالی در ارائه اظهار اشتباه، از خدمات شرکت‌های ترخیص کالا استفاده می‌کنند. یکی از خدمات ما درایرانیان دبی، همکاری با متخصصین مجرب امور گمرکی، برای انجام تمام مراحل تنظیم اظهارنامه، جمع‌آوری مستندات و پیگیری فرآیند ترخیص کالا به‌صورت حرفه‌ای است، چنانچه دراین‌خصوص نیاز به مشاوره و خدمات دارید، با کارشناسان ترخیص ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
هزینه ترخیص کالا از گمرک چقدر است؟
هزینه ترخیص کالا به عوامل مختلفی از جمله هزینه‌های انبارداری، هزینه بارگیری و تخلیه، حقوق ورودی گمرک، هزینه‌های کارشناسی کالا، تعرفه‌های آزمایشگاهی و مدت‌زمان نگهداری در گمرک بستگی دارد.
ترخیص کالا از گمرک چقدر زمان میبرد؟
ترخیص کالا از گمرک به طور متوسط در مدت ۷ تا ۱۵ روز انجام می‌شود. مسیر اظهار گمرکی، نوع کالا و ضرورت اخذ مجوزهای لازم برای ترخیص کالا، در مدت زمان ترخیص تأثیر دارد.
مهم ترین گمرک های ایران کدامند؟
گمرک خرمشهر، بندرعباس، بوشهر، گمرک فرودگاه امام خمینی و گمرک شهریار، از مهم‌ترین گمرک‌های ایران برای انجام تشریفات گمرکی در واردات کالا به کشور محسوب می‌شوند.
