شرایط اینکوترمز (یا شرایط تجاری بین‌المللی) قواعد و اصطلاحات مهمی در تجارت بین‌المللی هستند که قوانین و مسئولیت‌های فروشندگان و خریداران را تعریف می‌کنند. قاعده EXW یکی از آن قواعد است. درک اینکه کدام قاعده اینکوترمز برای حمل و نقل بار شما مناسب است، برای جلوگیری از هزینه‌های غیرمنتظره یا ریسک‌های غیرضروری بسیار مهم است. آیا قاعده EXW برای کسب‌وکار شما مناسب اسـت؟
EXW به عنوان یکی از پایه‌ای‌ترین شرایط تجاری، نقش مهمی در تسهیل مبادلات بین‌المللی ایفا می‌کند. با ادامه این مقاله، می‌توانید با مزایا و چالش‌های EXW بیشتر آشنا شوید و درک بهتری از نحوه بهره‌برداری از این شرایط در کسب‌وکار خود پیدا کنید. آیا می‌دانید چگونه EXW می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کنترل شما در فرآیند حمل‌ونقل کمک کند؟ برای یافتن پاسخ این سوالات و اطلاعات بیشتر، خواندن ادامه این مقاله را از دست ندهید.
قاعده EXW چیست؟
EXW (Ex Work) یک نوع از اینکوترمز تجاری است که در آن فروشنده تنها مسئولیت آماده‌سازی کالا را در محل خود، مانند کارخانه، انبار یا سایر مکان‌های خود بر عهده دارد. به عبارت دیگر، با استفاده از EXW، فروشنده پس از آماده‌سازی کالا، مسئولیت بارگیری و ارسال آن به مقصد را به عهده خریدار منتقل می‌کند. در این شرایط، کلیه هزینه‌ها و ریسک‌های مربوط به حمل و نقل، بیمه، و ترخیص گمرکی بر عهده خریدار است. این موضوع به این معناست که خریدار باید خود به‌تنهایی به مراحل حمل و نقل و مدیریت آن رسیدگی کند.
تاریخچه EXW قائده به توسعه شرایط تجاری بین‌المللی در قرن بیستم برمی‌گردد. این شرایط برای اولین بار در سال 1936 به عنوان بخشی از مجموعه‌ای قواانین بین‌المللی در تجارت (Incoterms) توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) معرفی شد. در طول سالیان بعد، این مجموعه از شرایط تجاری برای پاسخگویی به نیازهای تغییرات جهانی در تجارت و حمل و نقل اصلاح و به‌روزرسانی شد. نسخه‌های مختلف Incoterms در سال‌های 1953، 1967، 1990، 2000 و آخرین بار در سال 2020 منتشر شده‌اند، که هر کدام تلاش کرده‌اند تا نحوه تعامل تجاری و حمل و نقل کالاها را آسان تر کنند.
EXW به ویژه برای تجار تازه کار مناسب‌تر است، زیرا آنها می‌توانند کالاهای خود را به راحتی در محل خود آماده کنند و نیاز به مدیریت مراحل پیچیده‌تر حمل و نقل را به خریدار منتقل کنند. به همین دلیل، EXW همواره در میان تجار و بازرگانان بین‌المللی به عنوان یک گزینه محبوب محسوب می‌شود.
شرایط استفاده از قاعده EXW
استفاده از شرایط قاعده EXW در معاملات تجاری نیازمند رعایت چند مرحله مشخص است که برای هر دو طرف قرارداد، یعنی فروشنده و خریدار، اهمیت دارد. این مراحل شامل فرآیندهایی هستند که باعث می‌شوند انتقال کالاها به‌صورت منظم و بدون مشکل انجام گیرد.
1. توافق اولیه
اولین مرحله از استفاده از EXW، توافق میان فروشنده و خریدار در خصوص شرایط و قیمت کالا است. در این مرحله، مهم است که هر دو طرف از شرایط EXW آگاه باشند و به‌طور واضح مسئولیت‌ها و هزینه‌های مربوط به حمل و نقل را مشخص کنند.
2. آماده‌سازی کالا
پس از توافق، فروشنده موظف است کالا را در محل خود آماده کند. این شامل بسته‌بندی و برچسب‌گذاری مناسب کالا می‌شود تا اطمینان حاصل شود که کالا به درستی محافظت شده و آماده بارگیری است. در این مرحله، فروشنده اطلاعات لازم، نظیر مشخصات فنی و بارنامه را تهیه می‌کند.
3. اطلاع‌رسانی به خریدار
فروشنده باید به خریدار درباره زمان و شرایط آماده‌سازی کالا اطلاع دهد. این شامل زمان دقیق آماده‌شدن کالا و شرایطی است که خریدار باید برای بارگیری کالا در نظر بگیرد.
4. بارگیری و حمل و نقل
در شرایط EXW، بارگیری کالا و حمل آن به عهده خریدار است. پس از آماده‌سازی کالا، خریدار باید برای حمل و نقل مسائل مربوط به ترخیص کالا، انتخاب حمل‌کننده، و بارگیری را مدیریت کند. این بارگیری معمولاً در محل فروشنده انجام می‌شود، اما مسئولیت و هزینه‌ها بر عهده خریدار است.
5. ترخیص گمرکی و مراحل حمل و نقل
خریدار باید مراحل ترخیص گمرکی را نیز انجام دهد. این شامل ارائه مستندات لازم و پرداخت هزینه‌های گمرکی و مالیات می‌شود. همچنین، خریدار باید با همکاری شرکت حمل و نقل، کالا را به مقصد مورد نظر ارسال کند.
6. تحویل کالا
پس از حمل کالا به مقصد، مسئولیت خریدار شامل بررسی و تأیید دریافت کالا است. اگر مشکلاتی در حین حمل پیش بیاید، خریدار مسئول حل آنها خواهد بود.
مسئولیت خریدار و فروشنده در قاعده EXW چیست؟
در شرایط قاعده EXW مسئولیت‌ها به‌طور واضح بین فروشنده و خریدار تقسیم می‌شود:
فروشنده
- آماده‌سازی و بسته‌بندی کالا در محل خود
- ارائه اطلاعات لازم به خریدار
- تحویل کالا به خریدار در محل و زمان تعیین‌شده
خریدار
- مدیریت حمل و نقل، بارگیری و ترخیص گمرکی
- پرداخت هزینه‌های مربوط به حمل و نقل، بیمه و گمرک
- قبول مسئولیت ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل از زمان بارگیری کالا
مزایای قاعده EXW
استفاده از شرایط EXW (Ex Work) مزایای متعددی برای هر دو طرف معامله، یعنی فروشنده و خریدار، دارد. اما در این بخش، تمرکز بر مزایای EXW برای فروشنده و خریدار خواهد بود. همچنین، مقایسه‌ای با سایر شرایط مانند FOB و CIF نیز ارائه می‌دهیم.
مزایای قاعده EXW برای فروشنده
کاهش ریسک حمل و نقل: با استفاده از EXW، فروشنده از تمامی ریسک‌های مربوط به حمل و نقل و تحویل کالا معاف می‌شود. پس از آماده‌سازی کالا در محل خود، مسئولیت‌های مربوط به بارگیری و ارسال به عهده خریدار است.
کاهش هزینه‌ها
فروشنده می‌تواند هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل و بیمه کالا را به خریدار منتقل کند. این موضوع به فروشنده این امکان را میدهد که قیمت نهایی کالا را کاهش دهد، چرا که هزینه‌های حمل و نقل بر عهده خریدار است.
تمرکز بر تولید
فروشنده می‌تواند بر روی تولید و بهبود کیفیت کالا تمرکز کند، زیرا مسئولیت پیچیده مدیریت حمل و نقل بر عهده او نیست. این امر می‌تواند باعث افزایش کارایی و بهره‌وری در فعالیت‌های تجاری شود.
مزایای قاعده EXW برای خریدار
انتخاب گزینه‌های حمل و نقل: خریدار می‌تواند گزینه‌های مختلف حمل و نقل را انتخاب کند و با توجه به نیازهای خود و هزینه‌های موجود، بهترین گزینه را برای حمل کالا انتخاب کند. این انعطاف‌پذیری از مهم‌ترین مزایای EXW برای خریدار است.
مدیریت هزینه‌های حمل و نقل
با امکان انتخاب حمل‌کننده و شفافیت در هزینه‌های مرتبط با حمل و نقل، خریدار می‌تواند به بهترین نحو ممکن هزینه‌های خود را مدیریت کند و نرخ‌های بهتری را دریافت کند.
کنترل بر پروسه حمل و نقل
خریدار می‌تواند بر مراحل حمل و نقل و ترخیص کالا نظارت داشته باشد و اطمینان حاصل کند که کالا به‌طور صحیح و به‌موقع به مقصد می‌رسد. این کنترل به او این امکان را میدهد که در صورت بروز مشکل، سریع‌تر واکنش نشان دهد.
مقایسه قاعده EXW با FOB و CIF
EXW در مقایسه با سایر شرایط تجاری مانند FOB (Free On Board) و CIF (Cost, Insurance and Freight) ویژگی‌های متفاوتی دارد:
قاعده FOB
در شرایط FOB، فروشنده مسئولیت بارگیری کالا بر روی وسیله حمل را بر عهده دارد، در حالی که در شرایط EXW، این مسئولیت به عهده خریدار است. این موضوع باعث می‌شود که EXW بیشتر برای فروشندگانی که نمی‌خواهند در روند حمل و نقل درگیر شوند، مناسب‌تر باشد.
قاعده CIF
در شرایط CIF، فروشنده باید هزینه‌های حمل و نقل و بیمه را نیز تأمین کند. این موضوع مسئولیت و ریسک بیشتری را به فروشنده تحمیل می‌کند و در نتیجه هزینه‌های بیشتری را به کالا اضافه می‌کند. EXW به فروشنده امکان میدهد که کمترین مسئولیت را در هرمراحل معاملات داشته باشد.
معایب قاعده EXW
شرایط ترم EXW در تجارت بین‌الملل مزایای قابل توجهی دارد، اما با این حال، چالش‌هایی نیز برای هر دو طرف معامله، یعنی فروشندگان و خریداران، به همراه خواهد داشت. در این بخش، به بررسی چالش‌های رایج و راه‌حل‌های ممکن پرداخته می‌شود.
معایب قاعده EXW برای فروشنده
مسائل در ارتباط با ترخیص گمرکی
از آنجا که خریدار مسئولیت ترخیص کالا را بر عهده دارد، در صورتی که خریدار نتواند یا نخواهد این کار را به‌درستی انجام دهد، ممکن است کالاها در گمرک معطل شوند. این موضوع می‌تواند منجر به بروز مشکلات و تأخیر در تحویل کالاها گردد.
راه‌حل: فروشنده می‌تواند با ارائه اطلاعات کافی و مشاوره‌های لازم به خریدار در مورد مستندات و فرآیندهای گمرکی، احتمال ایجاد مشکل را کاهش دهد.
مشکل در حمل و نقل
فروشنده نمی‌تواند بر روی مراحل حمل و نقل و انتخاب حمل‌کننده تأثیر بگذارد. بنابراین، در صورتی که عملکرد حمل‌کننده ضعیف باشد، ممکن است تأخیرهایی در تحویل کالا به وجود آید.
راه‌حل: فروشنده می‌تواند لیستی از حمل‌کنندگان معتبر و قابل اعتماد به خریدار ارائه دهد و او را در انتخاب بهترین گزینه راهنمایی کند.
معایب قاعده EXW برای خریدار
مسئولیت کل حمل و نقل
خریدار باید مسئولیت تمامی مراحل حمل و نقل و بارگیری کالا را بر عهده بگیرد. این شامل انتخاب حمل‌کننده، برنامه‌ریزی زمان بارگیری و پرداخت هزینه‌ها می‌شود که ممکن است برای او پیچیده و وقت‌گیر باشد.
راه‌حل: خریدار می‌تواند از خدمات مشاوره‌ی حمل و نقل و شرکت‌های انجام‌دهنده‌ی خدمات لجستیکی استفاده کند تا به او کمک کنند که روند کار را بهینه کند و مشکلات را مدیریت کند.
ریسک‌های حمل و نقل
با توجه به اینکه بارگیری و حمل و نقل به عهده خریدار است، ممکن است کالا در حین حمل آسیب ببیند یا دچار گم‌شدن گردد.
راه‌حل: خریدار باید اقدام به خرید بیمه مناسب برای کالا کند تا در صورت بروز مشکلاتی از قبیل آسیب، گم شدن یا تأخیر، پوشش مالی لازم را داشته باشد.
نکات قاعده EXW و راه‌حل‌های ممکن
تأخیر در تحویل کالا
تأخیر در بارگیری، مشکلات گمرکی یا عدم دسترسی به حمل‌کنندگان می‌تواند منجر به تأخیر در تحویل کالا گردد.
راه‌حل: طرفین باید بر زمانبندی‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم در مراحل مختلف تأکید کنند و توافقاتی برای مدیریت زمان ایجاد کنند.
ارتباط ضعیف
مشکلات ارتباطی بین فروشنده و خریدار می‌تواند منجر به سوء‌تفاهم‌ها و بروز مشکلات در مراحل مختلف صادرات و واردات شود.
راه‌حل: استفاده از ابزارها و نرم‌افزارهای مدیریت پروژه و ارتباطی باعث افزایش شفافیت و راحتی در ارتباط خواهد شد. گفتگوی مداوم و برقراری کانال‌های ارتباطی موثر نیز می‌تواند به کاهش این مشکلات کمک کند.
مدارک لازم برای استفاده از قاعده EXW
استفاده از شرایط EXW (Ex Work) در تجارت بین‌الملل مستلزم تهیه و ارائه مستندات خاصی است که لازم است هر دو طرف معامله – یعنی فروشنده و خریدار – آنها را در نظر بگیرند. همچنین الزامات قانونی مربوط به این شرایط نیز باید به‌دقت رعایت شود. در این بخش به بررسی مستندات مورد نیاز و الزامات قانونی خواهیم پرداخت.
فاکتور فروش
فاکتور فروش یکی از مهم‌ترین مستندات در هر معامله تجاری است. این مدرک شامل اطلاعات مربوط به کالا، قیمت و شرایط پرداخت است و تأییدیه‌ای بر فروش کالا به خریدار محسوب می‌شود.
پکینگ لیست
پکینگ لیست شامل جزئیات مربوط به بسته‌بندی کالاها، اندازه، وزن و نوع بسته‌بندی است. این مدرک به خریدار کمک می‌کند تا از وضعیت کالاها باخبر شود و در مراحل حمل و نقل از آن استفاده کند.
گواهی بارگیری
این مدرک به‌عنوان تأییدیه‌ای محسوب می‌شود که اعلام می‌کند کالا به وسیله حمل‌کننده بارگیری شده است. گواهی بارگیری برای ترخیص کالا در گمرک و تحقق فرآیندهای قانونی لازم است.
استانداردها
در برخی موارد، ممکن است نیاز به گواهی‌هایی باشد که تأیید می‌کند کالاهای مورد نظر با استانداردهای خاصی همخوانی دارند. این می‌تواند شامل گواهی‌هایی از سازمان‌های نظارتی یا تأییدیه‌های کیفی باشد.
مستندات گمرکی
هر دو طرف باید برای ترخیص کالا از گمرک آماده شوند. مستندات لازم شامل مستندات تجاری و گمرکی (بر اساس کشور مقصد) است که خریدار باید هنگام ورود کالا به کشور خود ارائه دهد.
قوانین مرتبط با قاعده EXW
اطلاعات دقیق و شفاف: هر دو طرف موظفند اطلاعات دقیق از کالا، شرایط حمل و نقل و نحوه پرداخت را ارائه دهند. این اطلاعات به‌عنوان شواهد قانونی در نظر گرفته می‌شوند و در صورت بروز اختلافات می‌توانند عواقب قانونی داشته باشند.
رعایت قوانین گمرکی
خریدار باید با قوانین گمرکی کشور خود به‌طور کامل آشنا شود و مستندات لازم را برای ترخیص کالا آماده کند. عدم رعایت این قوانین می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین یا تأخیر در تحویل شود.
بیمه و تأمین مالی
اگرچه EXW به فروشنده مسئولیتی در زمینه بیمه کالا نمی‌دهد، اما خریدار باید برای تأمین بیمه مناسب اقدام کند تا در صورت بروز مشکلات حین حمل، پوشش مالی لازم را داشته باشد.
رعایت استانداردهای بین‌المللی
هر دو طرف باید از قوانین و استانداردهای بین‌المللی مربوط به صادرات و واردات کالا آگاه باشند و آنها را رعایت کنند تا فرآیندهای تجاری بدون مشکل انجام شود.
هزینه های قاعده EXW شامل چیست؟
هزینه‌های مربوط به شرایط EXW (Ex Works) به‌طور معمول به عهده خریدار است. در اینجا به جزئیات مختلف هزینه‌ها و عوامل مرتبط با EXW اشاره می‌شود:
هزینه خرید کالا
هزینه پرداختی به فروشنده بابت خود کالا. این هزینه معمولاً شامل تمامی هزینه‌های تولید، بسته‌بندی و سایر هزینه‌های مرتبط است.
هزینه حمل و نقل داخلی
حمل و نقل به محل بارگیری: خریدار مسئول هزینه حمل و نقل کالا از محل فروشنده به محل بارگیری (بندر یا فرودگاه) است.
بارگیری: هزینه بارگیری کالا بر روی وسیله نقلیه (در صورتی که به عهده خریدار باشد).
هزینه‌های گمرکی
ترخیص گمرکی در کشور صادرکننده: در شرایط EXW، خریدار مسئولیت ترخیص کالا از گمرک کشور مبدأ را دارد. این شامل هزینه‌های مربوط به مستندات، تعرفه‌ها و مالیات‌ها می‌شود.
هزینه‌های مربوط به مستندات گمرکی: پرداخت هزینه‌های مربوط به تهیه مستندات مورد نیاز برای ترخیص کالا.
هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی
حمل و نقل بین‌المللی: خریدار مسئول پرداخت هزینه‌های حمل و نقل کالا به مقصد نهایی می‌باشد. این شامل انتخاب خطوط کشتیرانی یا خطوط هوایی و هزینه‌های مرتبط است.
ترخیص گمرکی در کشور مقصد: خریدار باید هزینه‌های مربوط به ترخیص کالا از گمرک کشور مقصد (مالیات‌ها، تعرفه‌ها و دیگر هزینه‌های گمرکی) را نیز پرداخت کند.
هزینه بیمه
بیمه کالا: با توجه به اینکه شرایط EXW فروشنده را از مسئولیت بیمه معاف می‌کند، خریدار باید برای بیمه کالا در هنگام حمل و نقل هزینه‌هایی را پرداخت کند تا از خطرات احتمالی (مانند آسیب یا گم شدن) در امان باشد.
هزینه‌های مربوط به سازماندهی و مدیریت
خدمات لجستیکی: اگر خریدار از خدمات شرکت‌های لجستیکی یا نمایندگان گمرکی استفاده کند، باید هزینه‌های مربوط به این خدمات را پرداخت کند.
مدیریت تخصیص زمان و منابع: خریدار ممکن است نیاز به صرف زمان و منابع برای مدیریت حمل و نقل، ترخیص و دیگر مسائل مربوطه داشته باشد.
سخن آخر
با وجود همه ی شرایط قاعده EXW ممکن است برای همه انواع تجارت مناسب نباشد، به‌ویژه برای خریدارانی که تجربه کمتری در مدیریت لجستیک بین‌المللی دارند. این شرایط نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی با شرکت‌های حمل‌ونقل و گمرک است. در عین حال، EXW می‌تواند به عنوان یک گزینه استراتژیک برای کاهش هزینه‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری در تجارت بین‌الملل مورد استفاده قرار گیرد.
نظر شما درباره شرایط استفاده از قاعده EXW در تجارت بین‌الملل چیست؟ آیا تا به حال از این شرایط استفاده کرده‌اید؟ تجربیات و چالش‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید. نظرات و پیشنهادات شما می‌تواند به بهبود درک مشترک از این شرایط تجاری کمک کند. منتظر شنیدن دیدگاه‌های شما هستیم!
سوالات متداول
چگونه می‌توان هزینه‌های مربوط به EXW را محاسبه کرد؟
هزینه‌های EXW شامل قیمت کالا و هزینه‌های مربوط به بارگیری و حمل و نقل بعد از تحویل کالا به خریدار است.
مزایای استفاده از قاعده EXW چیست؟
EXW به فروشندگان این امکان را میدهد که ریسک‌های مربوط به حمل و نقل را کاهش دهند و برای خریداران نیز انعطاف‌پذیری بیشتری در انتخاب تنظیمات حمل و نقل فراهم می‌کند.
